De jaarlijkse periode van spiegelkarperprojecten is op het moment van uitkomen van deze regio-editie al in volle gang. Komend najaar hebben we een mooi aantal projecten op de planning staan, in ons hele werkgebied. De meeste uitzettingen worden verspreid over een langere periode, om zo een mooie spreiding in de karperpopulatie te krijgen.

GOED GEVULDE GOODIEBAG
Samen met vrijwilligers van Natuurpark Kronenkamp was de catering goed verzorgd, waardoor zowel de kinderen als vrijwilligers niks tekort kwamen. Na afloop kregen de kinderen nog een goodiebag mee naar huis, met daarin onder andere een vaste hengel en informatie over het vissen.

LEREN VAN TOPTALENTEN 
Bij de vaste stok workshop leerden de kinderen vissen met de bekende Stekkie hengels. Daarnaast zaten Stan Dekkers en Guus Bosman, teamleden van het jeugdteam van de federatie, aan de waterkant om de kids te laten zien hoe het vissen met de vaste stok op hoog niveau eruitziet. De kinderen mochten de heren alles vragen over hoe je goed en scherp vist. De heren lieten weer eens zien hoe goed ze kunnen vissen door enkele brasems en een mooi aantal voorns te vangen. 

Vliegvis Vereniging Heelweg en Vliegvisvereniging Last Hope Giesbeek hadden een tot in de puntjes verzorgde workshop vliegvissen voorbereid. De kinderen leerden werpen met een vliegvishengel en konden zelf vliegjes binden met behulp van de enthousiaste vrijwilligers.

VERANTWOORD ROOFVISSEN
Bij de roofvisworkshop leerden vrijwilligers van de Vereniging Nederlandse Roofvissers en de roofviscommissie van de federatie de kinderen verantwoord vissen op roofvis, met name op snoek. Ook werden er samen met de kinderen spinners gebouwd en konden ze leren werpen met de werphengel met kunstaas.

FEEDERVISSEN IN DE PRAKTIJK
Bij de feeder workshop gaf niemand minder dan Jan-Willem Nijkamp uitleg over het feederen en liet dit ook in de praktijk zien. Hij zat zelf op de kist en kon de kinderen de beginselen, maar ook de fijne kneepjes van het feederen bijbrengen. Na een korte uitleg mochten de kinderen met begeleiding zelf aan de slag met het feederen.

Op zaterdag 14 juni was de Jeugdvisdag aan de Hofmaatvijvers in Neede. Samen met vrijwilligers van hengelsportverenigingen HSV Het Voorntje Eibergen-Neede, Borculose Hengelsport Vereniging, HSV Laren-Lochem, Vliegvisvereniging Last Hope Giesbeek, Vliegvis Vereniging Heelweg, Vereniging Nederlandse Roofvissers en regio Oost Nederland leerden ongeveer 50 kinderen tijdens deze dag meer over de hengelsport. Daarnaast heeft Hengelsportzaak Kruidenier uit Haaksbergen materialen en aas geregeld voor deze dag.

Tijdens deze gratis dag werden vijf verschillende workshops georganiseerd. Dit betrof workshops over karpervissen, roofvissen, feedervissen, vissen met de vaste stok en vliegvissen. Alle kinderen konden kennismaken met deze disciplines. Bij de karperworkshop konden kinderen zien hoe het 'moderne' karpervissen eraan toegaat. Ze mochten onder andere varen met de voerboot, leerden onderlijnen knopen en maakten kennis met alle kleuren, geuren en smaken boilies, pellets en pop-ups. Tijdens de workshop werden er zelfs nog twee karpers gevangen!

Op zaterdag 24 mei streek de federatie neer bij De Kool in Heelweg, voor de Commercial Day. De Kool is een commerciële visvijver met een mooi aanbod aan verschillende soorten visserijen. Tijdens de Commercial Day willen wij als federatie kinderen op een verantwoordelijke manier kennis te laten maken met de hengelsport. Daarbij is de laagdrempeligheid van deze visserij met (bijna) altijd vangstgarantie een succes gebleken in het verleden.

De dag was opgedeeld in twee workshops waar alle kinderen aan deelnamen. Er werd een workshop gegeven voor het vissen met de vaste hengel met elastiek op karper, en een workshop voor het vissen op steur en meerval in de ‘avonturenvijver’. Helaas regende het tijdens deze dag behoorlijk, wat het vissen niet ideaal maakte voor de vissertjes. Ze waren echter goed voorbereid met regenkleding en trotseerden het weer als echte bikkels!

MOOIE VANGSTEN
De kinderen hadden daarbij ook mooie vangsten. Meerdere karpers en steuren zijn door de kinderen boven water getoverd. De Commercial Day werd begeleid door verschillende vrijwilligers van de jeugdcommissie van de federatie en vrijwilligers van omliggende verenigingen.

Meer foto’s van dit evenement zijn te vinden op de Facebookpagina van de regio.

Projectleider Martijn Faber van Sportvisserij Nederland laat samen met Svenja Storm van Landes Fischereiverband Westfale und Lippe schieralen vrij in het Duitse deel van de Aa-Strang.

Sportvisserij Nederland medewerker Robert Weijman meet vakkundig de afmetingen van oog en borstvin voor het bepalen van de schierindex

DE SCHIERAAL; EEN LEVENSSTADIUM VAN DE PALING
De schieraal, ook wel de paling genoemd, is een unieke soort met een bijzondere levenscyclus. De cyclus start in de Sargassozee. Deze zee ligt in de Bermudadriehoek voor de kust van Midden-Amerika. Hier komen uit eitjes larven van een paling. Deze larven drijven met de golfstroom mee richting de Europese en Afrikaanse kusten. Na een reis van meestal twee tot drie jaar en meer dan vijfduizend kilometer komen de larven aan in Europese wateren, zoals de Oude IJssel. Hier transformeren de larven tot glasalen, waarna ze de rivieren optrekken. Eenmaal aangekomen in de Europese binnenwateren krijgt de glasaal kleur en wordt die ook wel rode aal genoemd. In dit stadium begint de groei- en voedingsfase. Nadat de paling zo’n 5 tot 20 jaar in zoet water heeft geleefd, is deze klaar voor de voortplanting. De paling wordt dan een schieraal genoemd. De schieraal heeft een donkerdere rug, een lichtere buik en grotere ogen. Voor de voortplanting zwemt de schieraal weer helemaal terug naar de Sargassozee. Na de paai sterft de volwassen paling.

SPORTVISSERIJ POSITIEF IN DE MEDIA
Wat ook nog het vermelden waard is, is dat er tijdens het zenderen opnames zijn gemaakt voor radioprogramma BuitenGewoon van Omroep Gelderland. Ook zijn bij de uitzetlocaties diverse Duitse lokale en regionale kranten aangehaakt. Zij hebben leuke artikelen gepubliceerd. Zodoende komt de sportvisserij op een positieve manier onder de aandacht van het publiek.

Wil je meer weten over het project Swimway Oude IJssel of wil je dit blijvend volgen, kijk dan op de projectwebsite Swimway Oude IJssel of op Facebook. Dit project is onderdeel van De Rijn Verbindt en wordt onder meer Europees gesubsidieerd door Interreg, de Provincie Gelderland en het Duitse Ministeriumfür Wirtschaft, Industrie, Klimataschutz und Energie des Landes Nordrhein-Westfalen.

UITKOMSTEN ONDERZOEK
Door slim gebruik te maken van data zoals watertemperatuur, stroomsnelheid en waterstand wordt ook onderzocht wat de invloed van deze factoren is op het migratiegedrag van deze vis. Het onderzoek duurt tot eind volgend jaar, waardoor er van liefst 78 schieralen data kan worden verzameld over een looptijd van twee jaar. De uitkomsten van het onderzoek kunnen leiden tot een advies aan de waterbeheerders om met aanpassingen aan het watersysteem de migratiemogelijkheden van de schieraal te verbeteren.

HOE IS HET MET DE SCHIERALEN VAN VORIG JAAR?
Vorig jaar zijn in dezelfde periode op dezelfde locaties veertig gezenderde schieralen uitgezet. Omdat de ontvangers elk half jaar worden afgelezen, zijn er al enkele resultaten bekend.

Van deze veertig schieralen zijn 31 schieralen stroomafwaarts gezwommen. Dat betekent dat, voor zover bekend, negen alen in de Issel en de Aa-strang moeten zijn gebleven. Ook zijn drie alen die eerder stroomafwaarts zwommen weer teruggezwommen naar Duitsland. Negentien schieralen wisten naar het Broekhuizerwater te zwemmen. Het Broekhuizerwater ligt bij Doesburg waar de Oude IJssel uitstroomt in de IJssel. Hierbij passeren ze vijftien opeenvolgende ontvangers, vaak in een hoog tempo, te zien aan meerdere gepasseerde ontvangers per dag. Voor andere projecten van Sportvisserij Nederland en projecten van andere onderzoeksorganisaties staan ook ontvangers in de Randmeren, Ketelmeer en de Waddenzee. Daardoor weet men dat dertien schieralen in ieder geval het Ketelmeer hebben bereikt en dat is toch wel indrukwekkend gezien de vele stuwen en sluizen op het systeem van de Oude IJssel.

OVER DE GRENS
De schieralen worden in twee batches van negentien exemplaren uitgezet op twee locaties in Duitsland. De eerste locatie is de Issel net onder het Duitse dorp Anholt, op enkele kilometers van de grens bij Megchelen. Bij aankomst wordt water vanuit de Issel toegevoegd aan de transporttank. Hierdoor kunnen de schieralen eerst wennen aan het nieuwe water en de temperatuur. Na circa vijftien minuten zijn de eerste negentien schieralen klaar voor de uitzet. Een mooie taak om samen te doen, helemaal na zo’n mooie dag!

Met de laatste negentien schieralen wordt de weg vervolgd naar de Aa-strang, de andere bovenloop van de Oude IJssel. Deze locatie ligt circa twintig kilometer oostelijker tussen de plaatsen Bocholt en Rhede. Inmiddels zwemmen deze vissen ook weer vrij rond en kunnen hopelijk snel aan hun lange reis beginnen en hopelijk bereiken ze de eindbestemming, de Sargassozee. Ondertussen zorgen ze voor waardevolle data die ons meer leert over de migratie van deze vis op deze rivier.

EEN AKOESTISCH ONDERZOEK
In de Oude IJssel en haar bovenlopen hebben Sportvisserij Nederland en haar projectpartners een zogenoemd akoestisch telemetrisch netwerk aangelegd. Door op strategische locaties verdeeld over de rivier ontvangers in het water te plaatsen (denk aan boven- en benedenstroom van een stuw of bij een splitsing), kunnen de vissen worden gevolgd. De zendertjes van de vissen zenden een signaal uit dat, zodra ze in de buurt zwemmen, door de ontvangers wordt opgeslagen. Maar ook in de IJssel, het Ketelmeer en de Waddenzee staan ontvangers die de vissen met zendertjes kunnen registreren.

DATA GEEFT INZICHT
Met alle verzamelde data krijgt Sportvisserij Nederland inzicht in het verloop van de migratie van de schieraal. Uit de data kan men opmaken of de schieraal na de uitzet stroomafwaarts is gezwommen en zo ja, tot waar en hoelang deze erover heeft gedaan. Daarmee kan een inschatting worden gemaakt of ze tijdens hun migratie worden gehinderd door, in het geval van de Oude IJssel, stuwen, sluizen en dammen. De verwachting is dat de schieraal zich over een stuw of dam laat vallen om de weg daarna weer te vervolgen.

Remko Verspuij van Sportvisserij Nederland voorziet een schieraal van een zendertje.

ZENDEREN -
STAP VOOR STAP
De schieraal wordt vervolgens op de behandeltafel gelegd, waarbij een slangetje met water tijdens de behandeling voor zuurstof zorgt. Een gecertificeerde medewerker van Sportvisserij Nederland maakt een klein sneetje (incisie) in de buikwand, dat net groot genoeg is om het zendertje in de buikholte aan te brengen, waarna het gaatje met enkele hechtingen zorgvuldig wordt gedicht. Na de ingreep wordt de schieraal in een waterbassin, met wederom gebiedseigen watergeplaatst om bij te komen. Met wat zorg en hulp van een dompelpompje dat voor extra zuurstof zorgt in de kieuwen, komt de vis al na enkele minuten weer bij.

Het is donderdag 28 augustus 2025 voor zonsopgang als medewerkers van Sportvisserij Nederland en van projectpartners Waterschap Rijn en IJssel, Landesfischereiverband Westfalen und Lippe en regio Midden Nederland verzamelen op de kade langs het Ramsdiep voor een bijzondere dag. Doel van de dag is tientallen schieralen voorzien van een zendertje en gezond en wel uitzetten in de Duitse bovenlopen van de Oude IJssel.

OPERATIE VAN START
De schieralen zijn afkomstig uit het benedensysteem van de Gelderse IJssel, nabij de verzamellocatie, en zijn door een beroepsvisser gevangen. Na het in ontvangst nemen van de schieralen worden ze opgeslagen in een zwembad met gebiedseigen water. Het gebruik van gebiedseigen water is belangrijk, het verkleint de kans op complicaties gedurende deze dag. Nadat alle benodigdheden in gereedheid zijn gebracht, kan het hele proces van start gaan.

DE BEHANDELING
Om de behandeling te kunnen uitvoeren, moet de schieraal worden verdoofd. Dit gebeurt door de schieraal enkele minuten in een waterbassin met verdovingsmiddel te plaatsen. Zodra de vis is verdoofd, wordt deze gewogen en gemeten. Het gaat daarbij niet alleen om de lengte van de vis, maar ook om de grootte van het oog en de borstvin. Hiermee kan de zogenoemde schieraalindex van elke vis worden bepaald. Hoe hoger deze index, hoe groter de kans dat de aal zijn stroomafwaartse migratietocht begint. 

Elk jaar wordt in de zomervakantie de ZomerVISkaravaan (ZVK) gehouden door verschillende hengelsportverenigingen in Nederland. Dit jaar hadden ook weer vijf  hengelsportverenigingen uit onze regio zich opgegeven om een ZVK te organiseren in hun wateren.

HSV de Zeelt uit Millingen aan de Rijn mocht op 7 juli het spits. Deze vereniging organiseerde voor het eerst een ZVK. Dit deden ze op de VISparel Molenkolk in Millingen, een mooi water met een interessant visbestand. Ze mochten meer dan 40 kinderen de beginselen van de hengelsport bijbrengen. 

HSV DE ELFT EN HSV ONS EILAND RIJNWAARDEN
HSV de Elft uit Haaften organiseerde de laatste jaren al een ZVK. Ze hebben altijd veel kinderen die de dag bezoeken en ook dit jaar was het weer druk, met ongeveer 80 kinderen.

HSV Ons Eiland Rijnwaarden organiseerde weer een ZVK aan een van hun mooie wateren. Hierbij hadden ze ook geregeld dat de kinderen meer konden leren over het vliegvissen, zoals het leren werpen en vliegjes binden.

EERSTE ZOMERVISKARAVAAN
HSV de Graskarper uit Duiven organiseerde voor het eerst dit jaar een ZVK. De vereniging werd ondersteund door Sportvisserij Nederland en vrijwilligers van de jeugdcommissie van de federatie. Ook hier kwamen bijna 80 kinderen op af! Wil je zien hoe deze dag eruit zag? Er is een gave video van gemaakt.

BLAUWALG
Als HSV de Rietvoorn Elst de ZVK organiseert, kan je ervan uitgaan dat het gezellig druk wordt. Bijna 90 kinderen hadden zich opgegeven voor dit visevenement. Helaas moest de vereniging het vissen annuleren, omdat er blauwalg was geconstateerd in het water.  De vereniging pakte dit goed op door het evenement niet af te gelasten, maar een ander programma op zetten over de hengelsport.

Het voorjaar en de zomer kenden in Nederland enkele zeer warme dagen, sommige zelfs boven de 35 graden! De hoge temperaturen in combinatie met de weinige regenval is een slechte combinatie voor de waterstand in de beken in de Achterhoek. Daarom hebben wij dit jaar vissen in nood moeten redden.

Dit jaar zijn er door onze VISambulance, lokale vrijwilligers en onze collega’s van regio Oost Nederland iets meer dan tien reddingsacties opgezet om vissen in nood te helpen. Deze acties zijn altijd in overleg geweest met het waterschap en lokale hengelsportverenigingen, samen staan we immers sterk.

BESCHERMDE MODDERKRUIPERS
Bij reddingsacties is het altijd interessant wat er boven water komt. De eerste reddingsactie was in de Baakse Beek bij Vorden. Deze beek was gedeeltelijk drooggevallen en met nieuwe warme dagen in aantocht hebben we de beek met onze VISambulance preventief afgevist en daar kwamen een aantal grote zeelten, snoeken en een karper uit.

Bij een andere actie in de Baakse Beek kwamen er zelfs twee grote modderkruipers naar boven, een beschermde soort. Tijdens een reddingsactie in Zutphen kwamen er grote graskarpers, zeelten en snoeken naar boven. Bij elkaar is daar zo ongeveer 300 kilo vis afgevangen en overgeplaatst.

Gelukkig bleef de waterstand in de rivieren op een zodanig peil dat het grootste deel van de uiterwaarden nat genoeg bleven voor de vissen in naastgelegen strangen en nevengeulen. Door enkele zwaardere buien in Duitsland is voorkomen dat hier ook vissen gered moesten worden.

VEEL MEDIA-AANDACHT
Deze reddingsacties trekken vaak de aandacht van de media, zo ook dit jaar. Bij onze eerste reddingsactie was Omroep Max aanwezig om te kijken hoe het allemaal gaat. Bij een actie in de Boven-Slinge bij Varsseveld was Omroep Gelderland aanwezig.

Deze beelden werden uiteindelijk zelfs door de NOS en het NOS Jeugdjournaal uitgezonden.

De recordvangst

Al een aantal jaar organiseren wij samen met Sportvisserij Nederland de ‘langsdam wedstrijden’. Deze vriendschappelijke wedstrijd organiseren we om de visstand achter de langsdammen te monitoren. Daarnaast laten deze vangsten zien dat zo’n water achter een langsdam een uitstekend hengelsportwater is.

Op zaterdag 7 juni en zaterdag 6 september zijn de twee wedstrijden gehouden achter de langsdammen. Bij deze wedstrijden zijn er drie kleine prijzen te winnen; de prijs voor de grootste vis, de prijs voor de visser met de meeste soorten en de prijs voor de visser met de hoogste totaallengte aan vis. Deze prijzen worden mede mogelijk gemaakt door Fauna Hengelsport. 

RECORDVANGST
Bij de voorjaarswedstrijd is er voor het eerst in de reeks ‘langsdam wedstrijden’ in de regen gevist. Ondanks het slechte weer werden er tijdens deze wedstrijd toch 9 verschillende soorten gevangen door de deelnemers. Jan Westra was de grote winnaar en had zowel de grootste vis, hoogste totaallengte en meeste soorten.

Bij de najaarswedstrijd zijn er iets meer soorten gevangen en voornamelijk veel grote vissen. Onder andere windes van in de 50 centimeter, grote blankvoorns van soms meer dan 40 centimeter en grote Donaubrasems werden gevangen door de deelnemers. Het Nederlands record Donaubrasem werd zelfs geëvenaard met 40 cm.

Op 28 juli 2025 was het een bijzondere dag voor Activiteitenboerderij Rutgers in Aalten. Negen enthousiaste kinderen verzamelden zich aan de waterkant voor een VISles die ze niet snel zullen vergeten. Onder begeleiding van gepassioneerd VISmeester Eddie leerden ze de basis van het vissen. Met groot succes, want niet minder dan 60 vissen werden binnen gehengeld, waaronder blankvoorn, rietvoorn en jonge brasem.

Wat deze activiteit zo bijzonder maakte, was de manier waarop het lesprogramma werd aangepast aan het niveau van de kinderen. In plaats van een uitgebreide theorie werd gekozen voor een compacte en speelse aanpak, inclusief een oefening in het onthaken van vissen. Deze praktische benadering bleek een schot in de roos.

OPWINDING, GELACH EN VERWONDERING
Hoewel de kinderen tijdens het theoriegedeelte nog wat terughoudend waren, veranderde dat volledig zodra ze zelf een hengel mochten uitgooien. Binnen de kortste keren was de waterkant gevuld met opwinding, gelach en verwondering. De kinderen waren razend enthousiast, net als de begeleiders van Activiteitenboerderij Rutgers. Een prachtig voorbeeld van hoe natuur en educatie samen kunnen zorgen voor verwondering en plezier.

De VISles werd ondersteund door HSV de Slinge in Aalten. Hiermee laten ze zien dat leren in de buitenlucht niet alleen leerzaam, maar ook ontzettend leuk kan zijn. De VISles was meer dan een activiteit; het was een ervaring die kinderen verbindt met de natuur, elkaar en hun eigen nieuwsgierigheid.