Op vrijdag 14 juni vond in Kamerik de eerste Landelijke Verenigingsdag plaats. Sportvisserij Nederland en de hengelsportfederaties organiseerden deze bijeenkomst voor bestuurders en vrijwilligers van hengelsportverenigingen om samen te werken aan het toekomstbestendig maken van de sportvisserij.

Bij Buitenplaats Kameryck werden de ongeveer 250 aanwezigen – bestuurders en vrijwilligers van hengelsportverenigingen plus medewerkers van Sportvisserij Nederland en de federaties – welkom geheten door dagvoorzitter Marco Kraal. Hij besprak ter inleiding met Rosetta Kooistra (directeur Sportvisserij Nederland) en Hans Gels (directeur Sportvisserij Oost-Nederland) kort de stand van zaken voor wat betreft de transitie van de sportvisserijorganisaties, waarna volksfilosoof en schrijver Bas Haring het podium betrad. Die kietelde de zaal met de vraag: gaat de sportvisserij verboden worden? Aan de hand van tien stellingen die vaak worden gebruikt om te beargumenteren waarom sportvissen een verantwoorde activiteit is hield hij de aanwezigen een spiegel voor. In een boeiende dialoog met de zaal besprak Haring deze punten en werden argumenten voor en tegen uitgewisseld. 

GEVARIEERD PROGRAMMA
Hierna volgde een gevarieerd programma met parallelsessies in de vorm van workshops, presentaties en demonstraties. Daar konden bestuurders en vrijwilligers kennis en ideeën opdoen over alle aspecten van de moderne hengelsportvereniging. De laatste jaren is er immers veel veranderd in de wereld en in onze samenleving. Dit levert bedreigingen en kansen op, waar verenigingen mee moeten leren omgaan. Dat betekent veranderen waar nodig en versterken wat waardevol is. In de diverse sessies werd aan de hand van vijf thema’s (bestuur, leden, maatschappij, vis & water, controle) samen in gesprek en aan de slag gegaan om te werken aan een solide basis voor sterke en toekomstbestendige verenigingen. Deze thema’s komen ook uitgebreid aan bod in het Handboek voor hengelsportverenigingen dat aan het eind van de dag werd uitgedeeld.

Bekijk de video op Youtube.

>> GOEDE GRAADMETER
Het uitzetprogramma is een samenwerking tussen Sportvisserij Nederland, ARK Rewilding Nederland, Wereld Natuurfonds, Wageningen Universiteit, Diergaarde Blijdorp, Universiteit Leiden, het ministerie van LNV, beroepsvissers, Duitse en Franse onderzoeksinstituten IGB en INRAE, en het Franse kweekcentrum MIGADO. Deze organisaties werken sinds 2010 samen aan de terugkeer van de Europese steur in het Rijnsysteem, nadat die in de vorige eeuw verdween door kanalisatie, vervuiling en overbevissing. Dat is niet makkelijk en vergt veel onderzoek: de steur is een veeleisende soort. Dat maakt deze iconische vissoort wel een goede graadmeter voor het ecosysteem: kan hij overleven, dan kunnen andere trekvissen dat ook.

Van de 74 jonge steuren die in de zomer van 2023 werden uitgezet in de Biesbosch heeft tien procent de Noordzee bereikt. De rest is vermoedelijk ten prooi gevallen aan roofdieren. Met deze verworven kennis in het achterhoofd gaan onderzoekers in augustus opnieuw jonge steuren uitzetten.

De 74 jonge steuren konden na de uitzet in de Biesbosch worden gevolgd omdat zij waren voorzien van een klein zendertje. Langs de route naar zee zijn aan tachtig boeien ontvangers bevestigd die de signalen van de zender oppikken. Van 31 steurtjes werd na de uitzetting geen enkel signaal meer opgevangen: die zijn waarschijnlijk opgegeten door roofdieren zoals een meerval, aalscholver of meeuw. De andere 43 steurtjes bereikten via de Amer, Dordtsche Kil en Oude Maas de Rotterdamse haven. Daar verdwenen nog eens 36 steurtjes, vermoedelijk zijn die ook opgegeten. Eten en gegeten worden is een wetmatigheid in de natuur. Daarom produceert een vrouwtje honderdduizenden steureneitjes en worden slechts een paar daarvan volwassen.

STERKE STROMING
Van de zeven steurtjes die zelfstandig het zoute water van de Noordzee hebben bereikt werd in de Voordelta een signaal ontvangen. Twee van hen kozen meteen daarna het ruime sop en kwamen buiten het bereik van de ontvangers. Vijf steurtjes bleven langs de kust. Zij zijn in het Slijkgat aan de buitenkant van de Haringvlietdam waargenomen. Dat de vissen vanuit de Biesbosch niet meteen de veilige route naar het Haringvliet namen is helder: daar stroomt het water nauwelijks. Steuren houden van een sterke stroming en die voerde de steurtjes via het havengebied van Rotterdam naar de Noordzee. Daarom vindt de volgende uitzet – vanuit het Interreg project ‘De Rijn verbindt’ – plaats in de volle stroming van de rivier. Het onderzoeksteam zal in augustus 250 jonge steuren uitzetten in de Rijn bij de Millingerwaard en in de Waal bij Woudrichem.

HOGERE AANTALLEN
Aangezien de Europese steur pas na vele jaren paait, zal het nog een tijdje duren voordat de uitgezette steuren terug te verwachten zijn. Daarna is het de vraag of ze succesvol kunnen paaien. De omstandigheden daarvoor worden gunstiger: het water in onze rivieren wordt schoner en gezonder en de paaigronden in Duitsland zijn verbeterd. Ook de Noordzee is nu al schoon genoeg. Daar worden steuren van eerdere uitzettingen gevangen. Voor een echte herintroductie zijn veel hogere aantallen nodig dan bij deze proefplaatsingen. Dat vergt investeringen in de kweek van steuren, bij voorkeur in de Rijn. Ondertussen moeten we verder werken aan het herstel van het Rijnsysteem en de toegang tot de delta vanuit de Noordzee. 

HANDJE HELPEN
Sportvissers kunnen als ‘ambulancebroeder’ ook een steentje bijdragen om vissen in nood te redden. Door middel van cursussen worden zij geschoold om op de juiste wijze verantwoord te werk te kunnen gaan. En bij reddingsacties zijn simpelweg vaak ook vele handen nodig om de vissen in nood te vangen en te verplaatsen. Informeer dan ook altijd of je bij jouw hengelsportvereniging of -federatie de helpende hand kunt toesteken.

In de zomer is de kans op vissterfte groter – zeker bij langdurige droogte of extreem noodweer. Mocht je zien dat vissen hierdoor in de problemen komen, onderneem dan direct actie: maak melding bij de waterbeheerder en bij de lokale hengelsportvereniging en -federatie.

In de zomerperiode kan vis door verschillende oorzaken in de problemen komen. Zo kunnen kleine wateren (zoals vijvers, sloten en beken) droogvallen door een gebrek aan neerslag. Ook een sterk stijgende watertemperatuur – als gevolg van extreem warm weer, al dan niet gevolgd door onweer – kan leiden tot een zuurstoftekort in het water. Zeker in kleinere, ondiepe wateren met een veen- of modderbodem wordt bij het afbraakproces van bodemmateriaal veel zuurstof verbruikt en komen vissen sneller in de problemen. Zuurstoftekort kan ook ontstaan als bij hevige regenbuien het rioolwater wordt geloosd op andere waterlichamen.

VISAMBULANCE
Kom je vissen in nood tegen? Maak in geval van calamiteiten direct melding bij de betreffende waterbeheerder en bij de hengelsportverenging en -federatie. Die kunnen dan samen in actie komen om zoveel mogelijk vis te redden en dode vis te ruimen. De hengelsportfederaties maken gebruik van calamiteitenteams en de VISambulance. Die laatste is uitgerust met keernetten, sleepnetten, schepnetten, noodbeluchter, zuurstofmeter, apparatuur voor het elektrovissen en een grote transportbak met een zuurstofpomp. Dit om zo snel en efficiënt mogelijk te werk kunnen gaan bij het veilig vervoeren van vissen naar plekken met betere overlevingskansen.

omheind door een net met inkepingen) aangetroffen. Deze vistuigen zijn uit het water gehaald en meegenomen.

SAMENWERKEN
De georganiseerde hengelsport voert het hele jaar door controles uit, maar bij de Landelijke Controledagen is er sprake van een gezamenlijk georganiseerde actie in het hele land. De federatieve controleurs, verenigingscontroleurs en federatieve BOA’s werden tijdens de controledagen ondersteund door onder andere gemeentelijke handhavers, handhavers van Staatsbosbeheer en de politie. Zij hielden toezicht op de naleving van de wettelijke regels en voorwaarden die in de Visserijwet staan. Ook legden ze waar nodig uit hoe het systeem van de VISpas en de bijbehorende Gezamenlijke Lijst van Nederlandse Viswateren werkt. Verreweg de meest sportvissers hielden zich keurig aan de regels en ervoeren de controle als positief.

Eind mei vond het Landelijke Controleweekend plaats. Op 24, 25 en 26 mei voerden handhavers en controleurs uit de gehele sportvisserijsector en ketenpartners controles uit op de Visserijwet. Bij de ruim 2.900 controles werden diverse waarschuwingen uitgedeeld en 26 processen-verbaal uitgeschreven.

Verspreid over het hele land werden er 2.949 controles uitgevoerd – zowel op het water als op de kant. Daarbij zijn diverse waarschuwingen uitgedeeld en 26 processen-verbaal uitgeschreven. Zo werd er voor de Visserijwet onder meer bekeurd voor het niet hebben van de VISpas, in bezit hebben van paling, vissen met levend aas, vissen met teveel hengels, achterlaten van afval en vissen op verboden water. Bovendien werden er officiële waarschuwingen uitgedeeld, onder meer voor het voorhanden hebben van te veel opgetuigde hengels, vis fileren aan de waterkant, parkeren in het gras en het niet kunnen tonen van een geldig identiteitsbewijs. In het werkgebied van Hengelsport Federatie Midden Nederland werden bovendien een fuik en zes illegale vistuigen (kooi

DISCUSSIE INBRENG VISWATER
Het strategisch kader dat is opgesteld om de gezamenlijke route van de sportvisserij-organisaties van 2024 tot 2030 te schetsen, werd met een aanpassing ook aangenomen. De wijziging betreft het inbrengen van viswater in de Gezamen-lijke Lijst van Nederlandse Viswateren. Daar was een gezonde discussie over. Na een schorsing werd besloten om aan dit onderdeel de zin toe te voegen dat Sportvisserij Nederland een inspanningsverplichting heeft om met haar verenigingen in gesprek te gaan over visrechten en het inbrengen van viswater, met als doel dit voor zoveel mogelijk sportvissers bereikbaar te maken. Deze toevoeging zal door de strategiegroep worden opgenomen in het eindproduct. En daarmee hebben we één gezamenlijke visie/missie/strategie!

Begin juni vond in het hart van de Nederlandse sport – op sportcentrum Papendal – de algemene ledenvergadering van Sportvisserij Nederland plaats. De bijeenkomst voor de leden van de organisatie verliep voorspoedig en in een prettige sfeer. Doordat alle agendapunten werden geaccordeerd kan de georganiseerde sportvisserij verder op weg naar de vorming van één slagvaardige en toekomstbestendige organisatie.

De algemene ledenvergadering is een moment terug te kijken op het vorige jaar en vooruit te kijken naar wat komen gaat. Dat eerste werd mede gedaan middels de presentatie van het jaarverslag. Dit werd gepubliceerd in twee nieuwe verschijningsvormen: als een papieren ‘VISkoffertje’ en online. In het kunstig ontworpen koffertje staan beknopt de belangrijkste ontwikkelingen en resultaten beschreven, online is er vanzelfsprekend meer ruimte om terug te blikken op 2023. Beide versies werden goed ontvangen door de aanwezige leden. Ook het jaarplan dat voor 2024 is opgesteld kon op veel bijval en complimenten rekenen.

VRAGEN OVER WIJZIGINGEN
De agenda en de punten die daarop stonden werden dan ook vlot aangenomen. De wijzigingen in het Huishoudelijk Reglement riepen wel wat vragen op. Doordat het bestuur begin dit jaar het Tuchtreglement Sportvisserij Nederland heeft goedgekeurd ontstond de situatie dat bepaalde zaken – zoals de omschrijving van de taken en bevoegdheden van de Tuchtcommissie en Commissie van beroep en de uitwerking van de tuchtprocedures – in beide reglementen is opgenomen. Dat is niet alleen onnodig, maar bestuurlijk gezien ook onhandig. Daarom zijn de inhoudelijke bepalingen inzake het tuchtrecht verwijderd. Na een toelichting hierop door een jurist van Sportvisserij Nederland werd hier mee ingestemd.