OCHTEND
GYMNASTIEK
Zeebaars vanuit de kajak
TEKST: JORAN BAL > FOTOGRAFIE: SANDER BOER
Sinds 2009 is Ronald Traas (49) een fervent kajakvisser. In zijn Hobie vist hij wereldwijd – van Noorwegen tot Costa Rica – op zoete en zoute rovers. Met de Oosterschelde als ‘achtertuin’ staat de oppervlaktevisserij op zeebaars evenwel ook bijzonder hoog genoteerd. In deze zeearm trapten we op een ochtend in juli achter hem aan om de kunst van dit spetterende spelletje af te kijken.
Op dagen dat de zeebaars niet of moeilijk door het wateroppervlak heen breekt kan een ondiep lopende plug wel voor resultaat zorgen.
MATERIAAL
Hengel: 2.25 meter lengte, werpgewicht tot 30 gram
Molen: 2500 tot 3000 formaat Hoofdlijn: 10/00 gevlochten lijn Voorslag: 40/00 nylon of fluorocarbon
Kunstaas: topwater pluggen van omstreeks 10 cm Overig: polariserende zonnebril, landingsnet met een korte steel
Topwater
pluggen met een walk the dog actie zijn zeer geschikt voor dit type
visserij
‘aan baarsmateriaal van het ‘zoete’ komt kleine zeebaars ten volle tot zijn recht’
Ook kleine zeebaarzen zorgen voor spektakel en gespetter!
SAFETY FIRST
Ronald bepaalt zijn stekkeuze aan de hand van de windvoorspelling en het getij. “Gebruik daarbij je gezond verstand en ga met teveel wind niet het open water op – met west 4 zal je mij niet snel op het water tegenkomen. Komt de wind uit het zuiden of noorden, dan kun je op de Oosterschelde onder de kant waar de wind vandaan komt vaak nog prima vissen. Met springtij bij de Zeelandbrug gaan kajakvissen is echter een slecht idee.” Draag ook altijd een reddingvest en ga niet alleen het water op als je nog weinig ervaring hebt met het vissen vanuit de kajak.
FEEDING FRENZY
In de feeding frenzy die nog steeds gaande is kunnen we haast niets fout doen. Het is een kwestie van het kunstaas in of net buiten de jagende school zeebaarzen gooien en de topwater in een redelijk vlot tempo binnen vissen – al dan niet met een enkele ingelaste pauze. “Het is nu eigenlijk lastiger om in positie te blijven dan om een vis te vangen”, zegt Ronald lachend. “Je drijft snel van de stek vanwege de wind uit het zuiden in combinatie met het afgaand tij. De truc is om het werpen, trappen en corrigeren van de kajak te combineren. Dan blijf je optimaal gepositioneerd en kun je het meest effectief gebruikmaken van de situatie.” Want op een gegeven moment zijn de baarzen klaar met de maaltijd en is het – op een enkele toevalstreffer na – uit met de pret. “Het is alsof er dan een knop om gaat. Waar het water op het ene moment nog kolkt en ‘kookt’, gebeurt er daarna vrijwel niets meer. De vissen lijken wel foetsie en ook de vogels krassen plotsklaps op.”
GEULEN VOLGEN
Niet veel later is dat moment aangebroken. Afgezien van een enkele meeuw die tevreden uitbuikt herinnert niets aan de vreetorgie die hier zojuist plaatsvond. Onmiddellijk scant Ronald de omgeving op zoek naar meer actie. “De ochtend vordert gestaag en het water gaat vrij vlot af, dus is het een kwestie van het laatste deel van het tij zo optimaal mogelijk te benutten. Je kunt wel wachten tot de stroming er na de kentering met de vloed weer in komt, maar dan wordt het vinden van de baars best een zoektocht.” Als we de loop van een geul noordwaarts volgen – om ons heen staat slechts zo’n 50 cm water en zouden de vinnen van het trapsysteem aan de grond kunnen lopen – merkt Ronald een plukje vogels op dat richting de dijk in een groepje op het water dobbert. “Dat ziet er interessant uit en biedt mogelijk perspectief. Laten we die kant op varen en goed in de gaten houden wat daar precies gaande is.”
IN DE SLIPSTREAM
Zijn voorgevoel blijkt te kloppen: naarmate we dichterbij komen zien we steeds meer vogels arriveren, waarna op een gegeven moment alle remmen los gaan – zowel onder als boven water. In no time is Ronald ter plaatse en heeft hij een zeebaars aan de lijn. “Het is soms ongelofelijk hoe fel en dapper die kleine rakkers zijn. Hoewel ik met een topwater van zo’n tien centimeter het allerkleinste spul eruit probeer te filteren, vang je soms toch baarsjes die amper groter zijn dan het kunstaas.” Het hele circus verplaatst zich ditmaal vrij snel, maar door continu in beweging te blijven en te anticiperen op de koers van de school zeebaarzen en de pluk vogels daarboven weet Ronald zijn plug in de strike zone te houden. Zelf heb ik na een uur of zes trapwerk ietwat last van kramp en gaat het allemaal een tikje langzamer in vergelijking met mijn vismaat. Die sluit deze spetterende sessie af met een maatse baars en de gevleugelde woorden: “Dat was een fijn potje ochtendgymnastiek!”
DIRECT RAAK
Met de wind in de rug kunnen we mooi op gepaste afstand blijven, maar onze pluggen wel middenin de actie mikken. Dat is eigenlijk al voldoende: zodra Ronald zijn oppervlakteplug het water raakt wordt deze direct gegrepen. Een slag met de molen om de walk the dog actie te starten is simpelweg overbodig – het opspattende water is al voldoende reden voor de zeebaars om toe te slaan. “Vanwege de stevige kabbel op het water gaan ze nu vol voor het kunstaas. Met bladstil weer zie je meer en is het gemakkelijker om de juiste actie mee te geven aan je plug, maar in kalm water is de baars doorgaans meer spooky en dus veel voorzichtiger”, stipt Ronald de voor- en nadelen van de huidige omstandig-heden aan. Zijn hengel trekt mooi krom op een klein, maar dapper zeebaarsje. Dankzij de enkele haak achter op de plug is die in een mum van tijd verwijderd en mag de jongeling snel weer zwemmen. “Hup, nou jij”, spoort Ronald me aan om vlug ook een worp te maken.
VEEL SPEKTAKEL
Mijn inzet levert niet direct resultaat, maar wel veel spektakel op. Na de plug in beweging te hebben gebracht gaat al snel een zeebaars in de achtervolging. Die heeft het vizier echter niet scherp afgesteld. Eerst volgt een kolk achter de topwater, waarna het water een paar meter verder ontploft en de plug de lucht in wordt geslingerd – tropische taferelen op de Oosterschelde! Na nog twee keer mis te hebben gesplasht is het vlak voor de kajak uiteindelijk wel raak. Ook dit baarsje is geen monster, maar de lol is er geen spat minder om. “In de regel vang je hier op dit moment vooral klein spul. Daar stem ik dus mijn materiaal op af”, zeg Ronald. “De uitrusting die ik voor de baarsvisserij op het zoete gebruik is ook perfect geschikt voor dit slag zeebaars. Zo combineer je het spektakel van de oppervlaktevisserij met leuke sport aan een lichte hengel”, klinkt het terwijl hij geroutineerd een volgend baarsje terugzet.
Na ruim een uur trappen staat de teller qua afgelegde kilometers al op een kilometer of vijf à zes, maar die van gemaakte worpen nog altijd op nul. De ondiep lopende plug die Ronald op een meter of vijfentwintig trollend achter zijn kajak presenteert is ook niet uit koers gebracht door de aanval van een zeebaars. “Het is op dit moment net na hoogwater, dus nu is het overal wel een paar meter diep – ook op de platen. De baars heeft alle ruimte en gebruikt die ook. Zodra het water begint te zakken clustert de vis in de geulen tussen de platen en wordt het vanzelf gemakkelijker om ze te lokaliseren”, stelt hij mij en de fotograaf (die in zijn kielzog varen) gerust. Ondertussen spiedt hij met haviksogen over het water, op zoek naar duikende vogels. “Zie je een zwerm sterntjes die zich als duikbommenwerpers laten vallen, dan is het bingo. Daar zit jagende zeebaars die de aasvis naar het oppervlak duwt. Dat hebben die vogels altijd bijzonder snel in de smiezen.”
VOGELS SPOTTEN
Op het moment dat we dicht onder de kust van Zuid-Beveland zitten – ook in verband met de zuidenwind kracht 3 à 4 die iets noordelijker op het water voor best nog wat golfslag zorgt – zien we plotsklaps activiteit in het luchtruim. Daaronder is op slechts iets meer dan een halve meter water duidelijk wat gaande. Ronald geeft direct gas en trapt razendsnel in de richting van het plukje duikende vogels. Dat groepje dijt vliegensvlug uit, maar verplaatst zich ook bijzonder rap westwaarts. We maken nog wel wat worpen die kant op, maar besluiten om toch koers te zetten naar het noorden. Daar concentreert zich rondom een ondiepe plaat namelijk een nog grotere pluk vogels. Op topsnelheid (toch een respectabele 7 km/u) varen we richting de hotspot in kwestie, maar het kan ons niet snel genoeg gaan. Sterns die zich vanuit de lucht in het water laten vallen en jagende zeebaarzen die het water doen kolken zorgen voor een grote haast. Dit vreetfestijn willen we zeker niet missen!
Zeebaars vanuit de kajak
OCHTEND
GYMNASTIEK
TEKST: JORAN BAL > FOTOGRAFIE: SANDER BOER
Sinds 2009 is Ronald Traas (49) een fervent kajakvisser. In zijn Hobie vist hij wereldwijd – van Noorwegen tot Costa Rica – op zoete en zoute rovers. Met de Oosterschelde als ‘achtertuin’ staat de oppervlaktevisserij op zeebaars evenwel ook bijzonder hoog genoteerd. In deze zeearm trapten we op een ochtend in juli achter hem aan om de kunst van dit spetterende spelletje af te kijken.
Topwater
pluggen met een walk the dog actie zijn zeer geschikt voor dit type
visserij
Op dagen dat de zeebaars niet of moeilijk door het wateroppervlak heen breekt kan een ondiep lopende plug wel voor resultaat zorgen.
MATERIAAL
Hengel: 2.25 meter lengte, werpgewicht tot 30 gram
Molen: 2500 tot 3000 formaat Hoofdlijn: 10/00 gevlochten lijn Voorslag: 40/00 nylon of fluorocarbon
Kunstaas: topwater pluggen van omstreeks 10 cm Overig: polariserende zonnebril, landingsnet met een korte steel
FEEDING FRENZY
In de feeding frenzy die nog steeds gaande is kunnen we haast niets fout doen. Het is een kwestie van het kunstaas in of net buiten de jagende school zeebaarzen gooien en de topwater in een redelijk vlot tempo binnen vissen – al dan niet met een enkele ingelaste pauze. “Het is nu eigenlijk lastiger om in positie te blijven dan om een vis te vangen”, zegt Ronald lachend. “Je drijft snel van de stek vanwege de wind uit het zuiden in combinatie met het afgaand tij. De truc is om het werpen, trappen en corrigeren van de kajak te combineren. Dan blijf je optimaal gepositioneerd en kun je het meest effectief gebruikmaken van de situatie.” Want op een gegeven moment zijn de baarzen klaar met de maaltijd en is het – op een enkele toevalstreffer na – uit met de pret. “Het is alsof er dan een knop om gaat. Waar het water op het ene moment nog kolkt en ‘kookt’, gebeurt er daarna vrijwel niets meer. De vissen lijken wel foetsie en ook de vogels krassen plotsklaps op.”
GEULEN VOLGEN
Niet veel later is dat moment aangebroken. Afgezien van een enkele meeuw die tevreden uitbuikt herinnert niets aan de vreetorgie die hier zojuist plaatsvond. Onmiddellijk scant Ronald de omgeving op zoek naar meer actie. “De ochtend vordert gestaag en het water gaat vrij vlot af, dus is het een kwestie van het laatste deel van het tij zo optimaal mogelijk te benutten. Je kunt wel wachten tot de stroming er na de kentering met de vloed weer in komt, maar dan wordt het vinden van de baars best een zoektocht.” Als we de loop van een geul noordwaarts volgen – om ons heen staat slechts zo’n 50 cm water en zouden de vinnen van het trapsysteem aan de grond kunnen lopen – merkt Ronald een plukje vogels op dat richting de dijk in een groepje op het water dobbert. “Dat ziet er interessant uit en biedt mogelijk perspectief. Laten we die kant op varen en goed in de gaten houden wat daar precies gaande is.”
IN DE SLIPSTREAM
Zijn voorgevoel blijkt te kloppen: naarmate we dichterbij komen zien we steeds meer vogels arriveren, waarna op een gegeven moment alle remmen los gaan – zowel onder als boven water. In no time is Ronald ter plaatse en heeft hij een zeebaars aan de lijn. “Het is soms ongelofelijk hoe fel en dapper die kleine rakkers zijn. Hoewel ik met een topwater van zo’n tien centimeter het allerkleinste spul eruit probeer te filteren, vang je soms toch baarsjes die amper groter zijn dan het kunstaas.” Het hele circus verplaatst zich ditmaal vrij snel, maar door continu in beweging te blijven en te anticiperen op de koers van de school zeebaarzen en de pluk vogels daarboven weet Ronald zijn plug in de strike zone te houden. Zelf heb ik na een uur of zes trapwerk ietwat last van kramp en gaat het allemaal een tikje langzamer in vergelijking met mijn vismaat. Die sluit deze spetterende sessie af met een maatse baars en de gevleugelde woorden: “Dat was een fijn potje ochtendgymnastiek!”
‘aan baarsmateriaal van het ‘zoete’ komt kleine zeebaars ten volle tot zijn recht’
SAFETY FIRST
Ronald bepaalt zijn stekkeuze aan de hand van de windvoorspelling en het getij. “Gebruik daarbij je gezond verstand en ga met teveel wind niet het open water op – met west 4 zal je mij niet snel op het water tegenkomen. Komt de wind uit het zuiden of noorden, dan kun je op de Oosterschelde onder de kant waar de wind vandaan komt vaak nog prima vissen. Met springtij bij de Zeelandbrug gaan kajakvissen is echter een slecht idee.” Draag ook altijd een reddingvest en ga niet alleen het water op als je nog weinig ervaring hebt met het vissen vanuit de kajak.
DIRECT RAAK
Met de wind in de rug kunnen we mooi op gepaste afstand blijven, maar onze pluggen wel middenin de actie mikken. Dat is eigenlijk al voldoende: zodra Ronald zijn oppervlakteplug het water raakt wordt deze direct gegrepen. Een slag met de molen om de walk the dog actie te starten is simpelweg overbodig – het opspattende water is al voldoende reden voor de zeebaars om toe te slaan. “Vanwege de stevige kabbel op het water gaan ze nu vol voor het kunstaas. Met bladstil weer zie je meer en is het gemakkelijker om de juiste actie mee te geven aan je plug, maar in kalm water is de baars doorgaans meer spooky en dus veel voorzichtiger”, stipt Ronald de voor- en nadelen van de huidige omstandig-heden aan. Zijn hengel trekt mooi krom op een klein, maar dapper zeebaarsje. Dankzij de enkele haak achter op de plug is die in een mum van tijd verwijderd en mag de jongeling snel weer zwemmen. “Hup, nou jij”, spoort Ronald me aan om vlug ook een worp te maken.
VEEL SPEKTAKEL
Mijn inzet levert niet direct resultaat, maar wel veel spektakel op. Na de plug in beweging te hebben gebracht gaat al snel een zeebaars in de achtervolging. Die heeft het vizier echter niet scherp afgesteld. Eerst volgt een kolk achter de topwater, waarna het water een paar meter verder ontploft en de plug de lucht in wordt geslingerd – tropische taferelen op de Oosterschelde! Na nog twee keer mis te hebben gesplasht is het vlak voor de kajak uiteindelijk wel raak. Ook dit baarsje is geen monster, maar de lol is er geen spat minder om. “In de regel vang je hier op dit moment vooral klein spul. Daar stem ik dus mijn materiaal op af”, zeg Ronald. “De uitrusting die ik voor de baarsvisserij op het zoete gebruik is ook perfect geschikt voor dit slag zeebaars. Zo combineer je het spektakel van de oppervlaktevisserij met leuke sport aan een lichte hengel”, klinkt het terwijl hij geroutineerd een volgend baarsje terugzet.
Ook kleine zeebaarzen zorgen voor spektakel en gespetter!
Na ruim een uur trappen staat de teller qua afgelegde kilometers al op een kilometer of vijf à zes, maar die van gemaakte worpen nog altijd op nul. De ondiep lopende plug die Ronald op een meter of vijfentwintig trollend achter zijn kajak presenteert is ook niet uit koers gebracht door de aanval van een zeebaars. “Het is op dit moment net na hoogwater, dus nu is het overal wel een paar meter diep – ook op de platen. De baars heeft alle ruimte en gebruikt die ook. Zodra het water begint te zakken clustert de vis in de geulen tussen de platen en wordt het vanzelf gemakkelijker om ze te lokaliseren”, stelt hij mij en de fotograaf (die in zijn kielzog varen) gerust. Ondertussen spiedt hij met haviksogen over het water, op zoek naar duikende vogels. “Zie je een zwerm sterntjes die zich als duikbommenwerpers laten vallen, dan is het bingo. Daar zit jagende zeebaars die de aasvis naar het oppervlak duwt. Dat hebben die vogels altijd bijzonder snel in de smiezen.”
VOGELS SPOTTEN
Op het moment dat we dicht onder de kust van Zuid-Beveland zitten – ook in verband met de zuidenwind kracht 3 à 4 die iets noordelijker op het water voor best nog wat golfslag zorgt – zien we plotsklaps activiteit in het luchtruim. Daaronder is op slechts iets meer dan een halve meter water duidelijk wat gaande. Ronald geeft direct gas en trapt razendsnel in de richting van het plukje duikende vogels. Dat groepje dijt vliegensvlug uit, maar verplaatst zich ook bijzonder rap westwaarts. We maken nog wel wat worpen die kant op, maar besluiten om toch koers te zetten naar het noorden. Daar concentreert zich rondom een ondiepe plaat namelijk een nog grotere pluk vogels. Op topsnelheid (toch een respectabele 7 km/u) varen we richting de hotspot in kwestie, maar het kan ons niet snel genoeg gaan. Sterns die zich vanuit de lucht in het water laten vallen en jagende zeebaarzen die het water doen kolken zorgen voor een grote haast. Dit vreetfestijn willen we zeker niet missen!