Cirkel haken van dit (buiten)formaat zijn ontwikkeld voor het vissen op 's werelds sterkste en grootste zoutwatervissen, zoals haaien en heilbotten. Voor de zoute visserijen in ons land volstaan de kleinere formaten circle hooks.
TEKST: MARTIJN DEKKERS FOTOGRAFIE: SANDER BOER
De circle hook
is bij ons nog steeds een
‘vreemde eend’ in de bijt. Het gros van de Nederlandse sportvissers grijpt steeds weer terug op de oude, vertrouwde haken en laat dit bijzondere type haak – geheel onterecht – links liggen. De laatste jaren lijkt het er stilletjes aan op dat er toch wat meer aandacht komt voor de cirkel haak.
Ook bij tal van visserijen in het buitenland bewijst de cirkel haak zijn dienst
De cirkel haak bevestig je met een lus of met een knoop – naar gelang op wat voor vissoort(en) je precies mikt.
TWEE BEVESTIGINGSWIJZEN
Er zijn twee manieren om de cirkel haak goed te bevestigen: in een lus of met een knoop. Bij de eerste variant zorgt de lus ervoor dat de haak veel bewegingsvrijheid heeft en dus alle kanten kan opdraaien. Bij de tweede optie – met de knotless knot – zit de haak strak gefixeerd én wijst die naar binnen. Dit verschil heeft ook zijn uitwerking op de wijze van inhaking.
Heb je te maken met vissoorten die bij het oppakken van het aas langzaam wegzwemmen, dan kun je de cirkel haak beter in een lus hangen. De haak heeft in dit geval alle tijd en ruimte om zijn weg te zoeken. Roggen, haaien en congers zijn voorbeelden van vissen die doorgaans wat rustiger en bedachtzamer te werk gaan als ze het aas verorberen.
Vis je op zeebaars of heilbot – soorten die het aas vaak wat agressiever pakken – dan is de knotless knot duidelijk een betere keuze. Bij een vlotte aanbeet heeft de haak immers minder tijd om zich een weg te banen richting de hoek van de vissenbek. Een haak die net wat meer naar binnen staat, pakt sneller vlees. Bij deze agressieve inhaking zit de haak wel wat vaker aan de voorkant van de mondhoek en heb je ook iets meer last van losschieters vergeleken met de bevestiging in een lus.
Een stuk visfilet wordt met behulp van de Dongle rig keurig onder de cirkel haak gepresenteerd.
DONGLE RIG
Een andere rig waarbij je met een vrije haak vist is de Dongle rig. Het principe van deze montage is exact hetzelfde als bij het vissen op karper met boilies. “Je aas hangt onder de haak aan een stukje lijn dat in de bocht van de cirkel haak zit bevestigd. Kevlar uit de meervalvisserij is het beste te gebruiken als ‘dongle’ – het stukje lijn onder de haak – al zijn Dongle rigs ook gewoon kant-en-klaar te koop.” De dongle houd je strak tegen het aas aan en dit laatste zet je vast met behulp van bindelastiek. Zo hangt het aas keurig onder de haak. “Op het moment dat dit wordt opgezogen gaat de haak mee naar binnen en zoekt die zijn weg naar de hoek van de vissenbek. Deze rig is vooral bedoeld voor het presenteren van stukken vis, zoals filets, aan grotere vissoorten. Denk aan haaien, roggen en congers, maar ook gul kun je prima vangen aan de Dongle rig. Deze rig is overigens ook prima te clippen voor verre worpen.”
Speciale garnalenclips werken volgens hetzelfde principe als een baitband
De baitband uit de karpervisserij werkt prima voor het subtiel presenteren van een garnaal voor de gevlekte gladde haai.
STEURGARNAAL + BAITBAND
De steurgarnaal is een top aassoort voor meerdere soorten zeevissen en niet meer weg te denken uit de zoute visserij. “De steurgarnaal – of gewoon een grijze Noordzeegarnaal – laat zich ook prima op de cirkel haak zetten. Dat kan door hem simpelweg over de haak te rijgen en vast te zetten met bindelastiek, maar je kunt hem ook op een veel subtielere manier bevestigen. Bijvoorbeeld in een baitband die gebruikt wordt in het karpervissen. In plaats van een korstje brood, bind je nu een garnaal op de haak. Dat werkt net zo goed.” Tegenwoordig zijn in steeds meer goed gesorteerde hengelsportzaken ook speciale garnalenclipjes te koop die op dezelfde manier werken als een baitband. “Hard en ver werpen zit er met deze laatste bevestiging evenwel niet in, want dan werp je het aas van de haak af. Maar vanaf de boot en op geringe werpafstand werken ze prima en laat een vrije cirkel haak je niet snel in de steek.”
Arjan Kot is een fanatieke sportvisser die wél ontzettend veel vertrouwen heeft in de cirkel haak. Zoveel, dat dit type haak niet meer weg te denken is uit zijn visserij – zowel op zout als op zoet, in binnen- en buitenland. De cirkel haak is immers uitermate effectief én bijzonder visvriendelijk.
ROTSVAST VERTROUWEN
De cirkel haak werkt perfect als tweede (pennel) haak bij het presenteren van hele grote hompen aas.
HOMPEN AAS PRESENTEREN
Het vissen op haaien en pijlstaartroggen was de reden dat de cirkel haak op Arjans radar kwam. “Daarbij gebruiken we veel aas: drie tot vier grote steekzagers die met bindelastiek bijeen worden gebonden. Een enkele haak voldoet dan niet meer. Aan de bovenkant van het aas komt daarom een extra haak (een zogenaamde pennel haak) zodat de vis zich altijd prikt als-ie toehapt. Die bevestig je schuivend, zodat je de haak kunt plaatsen waar hij nodig is. Met een simpel rubbertje zet je de pennel haak vast.”
De eerste sessies kregen Arjan en zijn vismaat geregeld een mooie aanbeet, maar haakten ze geen vis. “Pas toen mijn vismaat besloot om een cirkel haak te proberen als pennel haak bleek dit probleem grotendeels opgelost te zijn. Het viel daarbij op dat het merendeel van de vissen op de cirkel haak werd geprikt.” Dat de onderste haak niet eveneens werd vervangen door een cirkel haak heeft een praktische reden. “Om het aas netjes over de haak en lijn te rijgen is het gebruik van een rijgnaald essentieel. Maar daar is de cirkel haak dan weer niet voor geschikt.”
De cirkel haak is perfect voor de dobbervisserij op zeebaars.
DOBBEREN OP ZEEBAARS
Bij het dobbervissen op zeebaars is het gebruik van een circle hook voor Arjan een no-brainer. “Waarom zou ik een normale haak gebruiken, als ik met een cirkel haak niet hoef te twijfelen over het moment van het ‘zetten’ van de haak? In dat laatste geval ben niet te vroeg en ook niet te laat, mits je met een kleine bocht in je lijn vist. Op het moment dat de dobber in de diepte verdwijnt wijs je die na met de hengeltop. Laat de zeebaars de lijn strak zwemmen en de haak pakt vanzelf vlees. Een kind kan de was doen.”
Stap uit je comfortzone en geef de cirkel haak eens de kans!
Met de cirkel haak creëer je een fantastische aanbieding voor platvis en wijting.
TRADITIONEEL STRANDVISSEN
Ook bij de winterse strandvisserij op platvis en wijting kan de cirkel haak prima dienst doen. “Zo weet ik van zoute wedstrijdvissers dat zij circle hooks gebruiken om zoveel mogelijk aanbeten te verzilveren. Dat betreft dan kleine cirkel haakjes met daarop kleine porties aas.” Deze aaspresentatie werkt het beste als de stroming er echt goed in zit. “Dan heeft de vis vrijwel geen tijd en ruimte om na het oppakken van het aas te blijven ‘hangen’. In de stroming zal de vis wat worden weggeduwd. Voelt hij weerstand, dan opent-ie zijn bek en wordt een normale J-haak uitgespuwd. Met een cirkel haak die middels een knotless knot is bevestigd (zie kader ‘Twee bevestigingswijzen’) is een kleine verplaatsing al genoeg om de haak zijn werk te laten doen. Door te kiezen voor korte lijntjes aan de afhouder zal de haaklijn snel strekken en de haak rap prikken. Ontsnappen is haast onmogelijk.”
De cirkel haak is niets nieuws. Hoewel het lastig is om de exacte oorsprong van dit specifieke type haak te achterhalen, werden de oudste bekende modellen zo’n 3.000 jaar geleden al gebruikt. Zo zijn vooral bij eilanden in de Stille Oceaan, met name rond Polynesië, veel oude cirkel haken gevonden. Deze haken waren gemaakt van bot, hout, steen of schelpen. De hedendaagse cirkel haken worden gemaakt van de beste kwaliteit legeringen en zijn voorzien van een anti-roest coating. Aan de vorm van de haak is in al die jaren echter vrijwel niets veranderd. Dit wil zeggen dat deze niet meer kon worden verbeterd – de perfecte haak dus!
KEURIG IN DE HOEK
De typische vorm van de circle hook ontstaat doordat de punt van dit type haak naar binnen is gebogen. Dit zorgt ervoor dat wanneer de haak in de bek van de vis belandt, deze niet zal prikken. Op het moment dat een vis de lijn strak zwemt zal de haak namelijk richting de mondhoek glijden. Daar draait de cirkel haak dankzij het ontwerp altijd netjes in de hoek van de bek en prikt het haakpuntje in het scharnier. Behalve dat deze manier van inhaken vele malen effectiever is dan met een reguliere J-haak, onthaakt het ook veel gemakkelijker en fijner. Geen geslikte haken op plekken waar je haast niet bij kunt komen, maar altijd keurig in de hoek van de bek. Met de hand of een tangetje wip je de cirkel haak in een omgekeerde draaibeweging zo weer los. Dat is prettiger voor zowel de vis als voor de sportvisser.
NIET AANSLAAN!
Wie voor het eerst met een cirkel haak gaat vissen moet de neiging om aan te slaan onderdrukken. Zou je de haak met een zwiep willen zetten, dan mis je haast alle aanbeten. De cirkel haak is immers niet gemaakt om mee aan te slaan. Krijg je een aanbeet? Laat de vis dan wegzwemmen en draai de lijn rustig strak. Zo komt de haak automatisch in de hoek van de bek terecht, waar die zich vervolgens indraait. De haak zit dan muurvast en zal maar zelden loskomen. Wanneer je dit goed doet, mis je vrijwel geen aanbeten meer. Het is niet voor niets dat de commerciële visserij op onder andere tonijn, zwaardvis, heilbot en de gehele long-line industrie tientallen jaren geleden al is overgestapt op het vissen met de cirkel haak. Vanwege de visvriendelijkheid van dit type haak moedigen ook overheden en natuurorganisaties het gebruik hiervan aan.
Een cirkel
haak zorgt voor een ‘cleane’ inhaking en zal niet uitbuigen of -scheuren – de ideale haak dus voor catch & release
foto: Arjan Kot
TEKST: MARTIJN DEKKERS
FOTOGRAFIE: SANDER BOER
De circle hook
is bij ons nog steeds een
‘vreemde eend’ in de bijt. Het gros van de Nederlandse sportvissers grijpt steeds weer terug op de oude, vertrouwde haken en laat dit bijzondere type haak – geheel onterecht – links liggen. De laatste jaren lijkt het er stilletjes aan op dat er toch wat meer aandacht komt voor de cirkel haak.
Met de cirkel haak creëer je een fantastische aanbieding voor platvis en wijting.
TRADITIONEEL
STRANDVISSEN
Ook bij de winterse strandvisserij op platvis en wijting kan de cirkel haak prima dienst doen. “Zo weet ik van zoute wedstrijdvissers dat zij circle hooks gebruiken om zoveel mogelijk aanbeten te verzilveren. Dat betreft dan kleine cirkel haakjes met daarop kleine porties aas.” Deze aaspresentatie werkt het beste als de stroming er echt goed in zit. “Dan heeft de vis vrijwel geen tijd en ruimte om na het oppakken van het aas te blijven ‘hangen’. In de stroming zal de vis wat worden weggeduwd. Voelt hij weerstand, dan opent-ie zijn bek en wordt een normale J-haak uitgespuwd. Met een cirkel haak die middels een knotless knot is bevestigd (zie kader ‘Twee bevestigingswijzen’) is een kleine verplaatsing al genoeg om de haak zijn werk te laten doen. Door te kiezen voor korte lijntjes aan de afhouder zal de haaklijn snel strekken en de haak rap prikken. Ontsnappen is haast onmogelijk.”
Stap uit je comfortzone en geef de cirkel haak eens de kans!
Een stuk visfilet wordt met behulp van de Dongle rig keurig onder de cirkel haak gepresenteerd.
DONGLE RIG
Een andere rig waarbij je met een vrije haak vist is de Dongle rig. Het principe van deze montage is exact hetzelfde als bij het vissen op karper met boilies. “Je aas hangt onder de haak aan een stukje lijn dat in de bocht van de cirkel haak zit bevestigd. Kevlar uit de meervalvisserij is het beste te gebruiken als ‘dongle’ – het stukje lijn onder de haak – al zijn Dongle rigs ook gewoon kant-en-klaar te koop.” De dongle houd je strak tegen het aas aan en dit laatste zet je vast met behulp van bindelastiek. Zo hangt het aas keurig onder de haak. “Op het moment dat dit wordt opgezogen gaat de haak mee naar binnen en zoekt die zijn weg naar de hoek van de vissenbek. Deze rig is vooral bedoeld voor het presenteren van stukken vis, zoals filets, aan grotere vissoorten. Denk aan haaien, roggen en congers, maar ook gul kun je prima vangen aan de Dongle rig. Deze rig is overigens ook prima te clippen voor verre worpen.”
De cirkel haak is perfect voor de dobbervisserij op zeebaars.
DOBBEREN OP ZEEBAARS
Bij het dobbervissen op zeebaars is het gebruik van een circle hook voor Arjan een no-brainer. “Waarom zou ik een normale haak gebruiken, als ik met een cirkel haak niet hoef te twijfelen over het moment van het ‘zetten’ van de haak? In dat laatste geval ben niet te vroeg en ook niet te laat, mits je met een kleine bocht in je lijn vist. Op het moment dat de dobber in de diepte verdwijnt wijs je die na met de hengeltop. Laat de zeebaars de lijn strak zwemmen en de haak pakt vanzelf vlees. Een kind kan de was doen.”
Speciale garnalenclips werken volgens hetzelfde principe als een baitband
De cirkel haak werkt perfect als tweede (pennel) haak bij het presenteren van hele grote hompen aas.
Ook bij tal van visserijen in het buitenland bewijst de cirkel haak zijn dienst
De cirkel haak bevestig je met een lus of met een knoop – naar gelang op wat voor vissoort(en) je precies mikt.
TWEE BEVESTIGINGSWIJZEN
Er zijn twee manieren om de cirkel haak goed te bevestigen: in een lus of met een knoop. Bij de eerste variant zorgt de lus ervoor dat de haak veel bewegingsvrijheid heeft en dus alle kanten kan opdraaien. Bij de tweede optie – met de knotless knot – zit de haak strak gefixeerd én wijst die naar binnen. Dit verschil heeft ook zijn uitwerking op de wijze van inhaking.
Heb je te maken met vissoorten die bij het oppakken van het aas langzaam wegzwemmen, dan kun je de cirkel haak beter in een lus hangen. De haak heeft in dit geval alle tijd en ruimte om zijn weg te zoeken. Roggen, haaien en congers zijn voorbeelden van vissen die doorgaans wat rustiger en bedachtzamer te werk gaan als ze het aas verorberen.
Vis je op zeebaars of heilbot – soorten die het aas vaak wat agressiever pakken – dan is de knotless knot duidelijk een betere keuze. Bij een vlotte aanbeet heeft de haak immers minder tijd om zich een weg te banen richting de hoek van de vissenbek. Een haak die net wat meer naar binnen staat, pakt sneller vlees. Bij deze agressieve inhaking zit de haak wel wat vaker aan de voorkant van de mondhoek en heb je ook iets meer last van losschieters vergeleken met de bevestiging in een lus.
De baitband uit de karpervisserij werkt prima voor het subtiel presenteren van een garnaal voor de gevlekte gladde haai.
STEURGARNAAL + BAITBAND
De steurgarnaal is een top aassoort voor meerdere soorten zeevissen en niet meer weg te denken uit de zoute visserij. “De steurgarnaal – of gewoon een grijze Noordzeegarnaal – laat zich ook prima op de cirkel haak zetten. Dat kan door hem simpelweg over de haak te rijgen en vast te zetten met bindelastiek, maar je kunt hem ook op een veel subtielere manier bevestigen. Bijvoorbeeld in een baitband die gebruikt wordt in het karpervissen. In plaats van een korstje brood, bind je nu een garnaal op de haak. Dat werkt net zo goed.” Tegenwoordig zijn in steeds meer goed gesorteerde hengelsportzaken ook speciale garnalenclipjes te koop die op dezelfde manier werken als een baitband. “Hard en ver werpen zit er met deze laatste bevestiging evenwel niet in, want dan werp je het aas van de haak af. Maar vanaf de boot en op geringe werpafstand werken ze prima en laat een vrije cirkel haak je niet snel in de steek.”
HOMPEN AAS PRESENTEREN
Het vissen op haaien en pijlstaartroggen was de reden dat de cirkel haak op Arjans radar kwam. “Daarbij gebruiken we veel aas: drie tot vier grote steekzagers die met bindelastiek bijeen worden gebonden. Een enkele haak voldoet dan niet meer. Aan de bovenkant van het aas komt daarom een extra haak (een zogenaamde pennel haak) zodat de vis zich altijd prikt als-ie toehapt. Die bevestig je schuivend, zodat je de haak kunt plaatsen waar hij nodig is. Met een simpel rubbertje zet je de pennel haak vast.”
De eerste sessies kregen Arjan en zijn vismaat geregeld een mooie aanbeet, maar haakten ze geen vis. “Pas toen mijn vismaat besloot om een cirkel haak te proberen als pennel haak bleek dit probleem grotendeels opgelost te zijn. Het viel daarbij op dat het merendeel van de vissen op de cirkel haak werd geprikt.” Dat de onderste haak niet eveneens werd vervangen door een cirkel haak heeft een praktische reden. “Om het aas netjes over de haak en lijn te rijgen is het gebruik van een rijgnaald essentieel. Maar daar is de cirkel haak dan weer niet voor geschikt.”
Een cirkel
haak zorgt voor een ‘cleane’ inhaking en zal niet uitbuigen of -scheuren – de ideale haak dus voor catch & release
foto: Arjan Kot
Arjan Kot is een fanatieke sportvisser die wél ontzettend veel vertrouwen heeft in de cirkel haak. Zoveel, dat dit type haak niet meer weg te denken is uit zijn visserij – zowel op zout als op zoet, in binnen- en buitenland. De cirkel haak is immers uitermate effectief én bijzonder visvriendelijk.
ROTSVAST VERTROUWEN
De cirkel haak is niets nieuws. Hoewel het lastig is om de exacte oorsprong van dit specifieke type haak te achterhalen, werden de oudste bekende modellen zo’n 3.000 jaar geleden al gebruikt. Zo zijn vooral bij eilanden in de Stille Oceaan, met name rond Polynesië, veel oude cirkel haken gevonden. Deze haken waren gemaakt van bot, hout, steen of schelpen. De hedendaagse cirkel haken worden gemaakt van de beste kwaliteit legeringen en zijn voorzien van een anti-roest coating. Aan de vorm van de haak is in al die jaren echter vrijwel niets veranderd. Dit wil zeggen dat deze niet meer kon worden verbeterd – de perfecte haak dus!
KEURIG IN DE HOEK
De typische vorm van de circle hook ontstaat doordat de punt van dit type haak naar binnen is gebogen. Dit zorgt ervoor dat wanneer de haak in de bek van de vis belandt, deze niet zal prikken. Op het moment dat een vis de lijn strak zwemt zal de haak namelijk richting de mondhoek glijden. Daar draait de cirkel haak dankzij het ontwerp altijd netjes in de hoek van de bek en prikt het haakpuntje in het scharnier. Behalve dat deze manier van inhaken vele malen effectiever is dan met een reguliere J-haak, onthaakt het ook veel gemakkelijker en fijner. Geen geslikte haken op plekken waar je haast niet bij kunt komen, maar altijd keurig in de hoek van de bek. Met de hand of een tangetje wip je de cirkel haak in een omgekeerde draaibeweging zo weer los. Dat is prettiger voor zowel de vis als voor de sportvisser.
NIET AANSLAAN!
Wie voor het eerst met een cirkel haak gaat vissen moet de neiging om aan te slaan onderdrukken. Zou je de haak met een zwiep willen zetten, dan mis je haast alle aanbeten. De cirkel haak is immers niet gemaakt om mee aan te slaan. Krijg je een aanbeet? Laat de vis dan wegzwemmen en draai de lijn rustig strak. Zo komt de haak automatisch in de hoek van de bek terecht, waar die zich vervolgens indraait. De haak zit dan muurvast en zal maar zelden loskomen. Wanneer je dit goed doet, mis je vrijwel geen aanbeten meer. Het is niet voor niets dat de commerciële visserij op onder andere tonijn, zwaardvis, heilbot en de gehele long-line industrie tientallen jaren geleden al is overgestapt op het vissen met de cirkel haak. Vanwege de visvriendelijkheid van dit type haak moedigen ook overheden en natuurorganisaties het gebruik hiervan aan.