Wat veel sportvissers uit eigen ervaring al wisten, is nu ook wetenschappelijk onderbouwd: vissen doet een mens goed. Het werkt stressverlagend, is breed toegankelijk en biedt mentale en fysieke voordelen. Dit zijn enkele conclusies uit het onlangs verschenen rapport ‘Vissen voor vitaliteit’ van Wageningen University & Research (WUR).

Sportvissen is een zeer populaire vorm van openluchtrecreatie: ruim tien procent van de Nederlanders van 6 jaar en ouder vist wel eens voor zijn of haar plezier (Kantar, 2021). Zo werd gedurende twaalf maanden in 2022/2023 ruim zes miljoen keer gevist door Nederlanders van 18 jaar en ouder (Ipsos I&O). Fraaie cijfers, maar wat zegt de wetenschap over de waarde van sportvissen als recreatieve of therapeutische activiteit? In opdracht van Sportvisserij Nederland doken WUR-onderzoekers Sjerp de Vries en Yawei Wang voor het antwoord in de wetenschappelijke literatuur.

STRESSVERLAGEND
Omdat sportvissen meestal in een natuurlijke omgeving plaatsvindt bekeken de onderzoekers studies naar de relatie tussen ‘natuurcontact’ en gezondheid en welzijn. Daaruit blijkt dat contact met de natuur gepaard gaat met een betere mentale én fysieke gezondheid. In de natuur zijn werkt stressverlagend, verbetert het humeur, zorgt voor lichaamsbeweging en leidt vaak tot meer sociale contacten.

FYSIEKE VOORDELEN
De fysieke voordelen van sportvissen bleken vooral in Engeland te zijn onderzocht. Sportvissers daar blijken hun hobby als redelijk intensief te ervaren. “Je moet wel bedenken dat je in Engeland andere visserijen en een uitgestrektere natuur hebt”, nuanceert De Vries. “Sportvissers moeten daar vaker ruig terrein doorkruisen en vissen ook meer wadend. In ons land vereist sportvissen naar ons idee meestal minder fysieke activiteit. Maar goede cijfers daarover hebben we niet gevonden.”

RUST & ONTSPANNING
De mentale voordelen van sportvissen zijn daarentegen veel uitgebreider onderzocht. De conclusie uit die data luidt: sportvissers waarderen vooral de rust en ontspanning die hun hobby biedt. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat bijna vier van de tien keer dat iemand vist, hij of zij dat voor de rust doet. “Brits onderzoek toonde zelfs aan dat mannen die regelmatig vissen minder depressieve gedachten en angstgevoelens hebben. En die mannen zelf waren ook positiever over hun welzijn”, aldus de WUR-onderzoeker. 

SOCIALE FUNCTIE
Sportvissen kan ook een belangrijke sociale functie hebben. Zo bleek uit onderzoek van het Mulier Instituut in 2017 dat (jeugd)VISpashouders veelal samen met familieleden en/of vrienden vissen. Gezelligheid en sociale contacten noemden ze het vaakst en als belangrijkste reden om te gaan sportvissen. In een onderzoek uit 2012 gaf 65% van de ruim tweehonderd respondenten aan via het vissen gelijkgestemde vrienden te hebben ontmoet.

UNIEKE BUITENACTIVITEIT
Sportvissen heeft volop maatschappelijke meerwaarde en is mogelijk een unieke buitenactiviteit, zo concluderen de onderzoekers. “Vissen is betaalbaar, toegankelijk (ook voor mensen die moeilijk ter been zijn) en kan vaak in de nabije omgeving, zowel in gezelschap als individueel. Bovendien is het beloningseffect van het vangen van een vis uniek”, stelt De Vries. Sportvisserij Nederland ziet voor de hengelsport een belangrijke maatschappelijke rol weggelegd in een samenleving waarin mentale druk, eenzaamheid en bewegingsarmoede toenemen. Die visie is met deze studie nog beter wetenschappelijk onderbouwd.

Op woensdag 29 oktober gaat Nederland naar de stembus voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het is belangrijker dan ooit dat sportvissen op de politieke agenda staat. Daarom heeft Sportvisserij Nederland schriftelijk input gegeven voor de verkiezingsprogramma’s van de politieke partijen.

De input voor de campagneleiders en programmacommissies van alle politieke partijen is gebundeld in de zeven pagina’s tellende brochure ‘Sportvissen: zoveel meer dan vangen’. Dit fraai vormgegeven document benadrukt en onderbouwt hoe de sportvisserij verrassend veel antwoorden biedt op de uitdagingen waar Nederland voor staat. Want sportvissen is van grote waarde voor 1,7 miljoen Nederlanders: vissen verbindt mensen, ontspant lichaam en geest, brengt ons buiten én dichter bij elkaar.

OPROEP AAN POLITIEK
In de brochure nodigen we partijen uit om met de sportvisserij in gesprek te gaan en samen te werken aan beleidskeuzes waarin recreatie, natuur en welzijn elkaar versterken. Om het sportvissen de ruimte te geven en zo bij te dragen aan een socialer, gezonder en sterker Nederland. Dat kan door de volgende vier concrete zaken op te pakken:

• Neem in het verkiezingsprogramma op dat sportvissen van grote waarde is voor Nederland.

• Zorg voor een kabinetsbreed fundament voor sport en recreatie, inclusief sportvissen.

• Werk samen met de georganiseerde hengelsport aan de bescherming en versterking van de Nederlandse onderwaternatuur.

• Zet in op voldoende sport- en vismogelijkheden in de openbare ruimte om Nederland in beweging te brengen en in contact met de natuur te houden.

OMARM SPORTVISSERIJ
Deze kernboodschappen worden in de brochure onderbouwd met alle mooie projecten, programma’s en alle lokale initiatieven van Sportvisserij Nederland, de zeven hengelsportfederaties en – niet in de laatste plaats – al die lokale hengelsportverenigingen en vrijwilligers. Van VISlessen voor de jeugd tot Samen VISsen-uitjes voor ouderen. Van afval opruimen via de Vang5-campagne tot belangrijk onderzoek naar vismigratie. Van de gezondheidsvoordelen die vissen biedt voor de mens, tot ons vele werk voor een gezonde visstand, het redden van vissen in nood en het herstel van bijna uitgestorven vissoorten.

Vanaf 10 januari 2026 moeten sportvissers die in de zoute wateren van de Europese Unie vissen hun vangsten van zeebaars, blauwvintonijn en paling verplicht registreren. Deze maatregel is onderdeel van een breder EU-pakket om visbestanden beter te beschermen. Sportvisserij Nederland en de European Anglers Alliance plaatsen echter kanttekeningen bij de invoering van deze verplichte vangstregistratie.

De Europese Unie wil de sportvisserij beter in beeld brengen en visbestanden beter beschermen. Zoals dat van de zeebaars, een kwetsbare soort die gevoelig is voor overbevissing. Er is nu nog weinig informatie beschikbaar over hoeveel zeebaars sportvissers vangen en terugzetten. Met de verplichte registratie wil de EU beter inzicht krijgen in wat sportvissers vangen, de totale visserijdruk (beroeps- en sportvisserij) beter in beeld krijgen en beheermaatregelen – zoals bag limits – beter onderbouwen met data. De registratie zal gaan verlopen via een speciale app die nu nog in ontwikkeling is. In Nederland ligt de uitvoering van dit besluit bij het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur.

KANTTEKENINGEN
Zeebaars is één van de belangrijkste soorten voor zoute sportvissers in heel Europa. Sportvisserij Nederland en de European Anglers Alliance juichen het dan ook toe dat deze soort goed wordt beschermd, zodat sportvissers ook in de toekomst op zeebaars kunnen blijven vissen. Toch plaatsen beide belangenbehartigers ook kanttekeningen bij de invoering van de verplichte vangstregistratie. Voor sportvissers betekent dit een extra verplichting, terwijl de hengelsport nog altijd geen vaste plek heeft gekregen binnen het gemeenschappelijke visserijbeleid van de Europese Unie. Ook zorgt de vangstregistratie voor extra administratie, terwijl nog niet duidelijk is wat het precies oplevert.

OVERLEG INVOERING
Aangezien de maatregel duizenden zeevissers in Nederland raakt, overlegt Sportvisserij Nederland met het ministerie van Landbouw, Visserij, Voedselzekerheid en Natuur over een invoering die duidelijk én werkbaar is. Daarbij komen ook andere (praktische) vragen aan bod, zoals het voorstel om mee te doen aan het testen van de app. De komende tijd blijven we ons inzetten voor een oplossing die praktisch en gebruiksvriendelijk is en waarin de belangen van sportvissers goed worden vertegenwoordigd.

ROOFVIS EXPERIENCE:
28 SEPTEMBER

De Roofvis Experience strijkt dit jaar neer bij recreatiegebied de Gouden Ham. Op zondag 28 september vindt de enige grote, landelijke roofvisbeurs van Nederland en België plaats op het terrein van Riverside Outdoor & Events te Appeltern. Daar ontmoet je (nieuwe) vismaten, kun je demonstraties bijwonen, bij een visgids aan boord stappen en op zoek gaan naar nieuw of tweedehands hengelsportmateriaal.

De Roofvis Experience is de jaarlijkse roofvisbeurs van de Vereniging Nederlandse Roofvissers. Dit is een groot en gezellig treffen voor roofvissers uit de Lage Landen. Op het buitenterrein in Appeltern vind je in verwarmde tenten onder meer stands van winkeliers, groothandels, dealers van visboten, aanbieders van visreizen en bouwers van kunstaas. Aan en op het water worden productdemonstraties georganiseerd en er is de mogelijkheid om op te stappen bij een visgids. Uiteraard ontbreekt ook de befaamde tweedehands markt niet. Hier kun je spullen kwijt die je over hebt of voor een prikkie mooi nieuw of gebruikt materiaal kopen. Deze markt is al jaren een publiekstrekker, dus voor de echte superdeals moet je er op tijd bij zijn (openingstijden: 10.00 – 16.00 uur). Voor de aanwezige jeugd is er een leuke give-away actie en zorg dat je de tombola met veel én prachtige prijzen niet mist. Kortom: kom 28 september naar Riverside Outdoor & Events (Hamsestraat, 6629 KT Appeltern). De entree is gratis voor VNR-leden en slechts € 5,- voor niet-leden.

De zeven hengelsportfederaties en Sportvisserij Nederland werken achter de schermen al anderhalf jaar hard aan een fusie die moet resulteren in één krachtige, toekomstbestendige sportvisserijorganisatie. Die kan jouw belangen als sportvisser namelijk nóg beter behartigen. Dat plan krijgt nu écht vorm doordat tijdens de algemene ledenvergaderingen van bijna alle federaties vol overtuiging is ingestemd met het fusievoorstel – op Sportvisserij Fryslân na, die federatie kiest er op dit moment voor om nog niet mee te doen.

Blijft na de fusie alles bij het oude? Zeker niet. Wordt het beter voor jou als sportvisser? Absoluut. We gaan bouwen aan een sportvisserijorganisatie die klaar is voor de toekomst. Dat betekent voor jou als sportvisser heel concreet meer duidelijkheid, betere service en meer vismogelijkheden. Hierbij geven we een paar voorbeelden:

• Snellere en betere communicatie
  Heb je een vraag over je VISpas of over regelgeving? Dan krijg je straks sneller en professioneler antwoord. De serviceverlening wordt slimmer en overzichtelijker ingericht.

• Regionale activiteiten blijven
  De regio blijft de ruggengraat van de sportvisserij. Wedstrijden, jeugdactiviteiten en karpernachten worden dus zoals gebruikelijk lokaal georganiseerd vanuit de regiokantoren.

• Meer sportvismogelijkheden
  We werken aan het sterker en groter maken van de VISpas. Dat betekent meer mogelijkheden om te vissen, en dus meer visplezier!

• Je vereniging blijft belangrijk
  Natuurlijk blijft jouw hengelsportvereniging het aanspreekpunt. Die persoonlijke band verandert niet.

• Sterkere stem richting politiek
  Eén organisatie betekent: met één krachtige stem opkomen voor onze belangen – dit is heel belangrijk in een veranderende maatschappij.

• Vissen met toekomst
  De inzet is helder: een effectieve, slagvaardige en betrokken organisatie neerzetten die onze mooie sport beschermt én versterkt. Niet alleen voor nu, maar ook voor de volgende generaties sportvissers!

Op zaterdag 30 augustus wordt een definitief besluit genomen tijdens de extra algemene ledenvergadering van Sportvisserij Nederland.

Vorig jaar beschikte 7,4% van alle huishoudens in
Nederland over een visuitrusting en stond die bij 1,7% op het lijstje van de aanschafplannen. Deze – en andere – cijfers komen uit een onderzoek van Waterrecreatie Nederland en laten zien dat de hengelsport een grote en belangrijke vorm van watersport is ons land.

In 2024 heeft Waterrecreatie Nederland onder ruim 37.000 huishoudens een groot onderzoek laten uitvoeren naar veertien watergebonden sporten en recreatie-activiteiten, waaronder sportvissen. Na de absolute koploper zwemmen staat de hengelsport in dit onderzoek op de vierde plek. Sportvissen staat wel op nummer één voor wat betreft het jaarlijkse aantal dagen dat men de activiteit heeft beoefend: dat is 9,9 keer, waar dit bij andere watersporten tussen 3-8 keer gemiddeld per jaar ligt. Het rapport bevestigt ook dat sportvissen een activiteit is die het meest jaarrond wordt gedaan (dus niet alleen in de zomermaanden).

ECHTE VOLKSSPORT
Wanneer wordt gekeken naar de verdeling van beoefenaars van watersportvormen naar sociale klasse, dan blijkt de hengelsport het dichtst bij de verdeling van de Nederlandse bevolking te zitten. In vergelijking met de andere watersporten wordt sportvissen ook relatief vaak beoefend door personen behorend tot de lagere klassen (10%). Dat wil evenwel niet zeggen dat sportvissen vooral iets is voor mensen met een lagere opleiding/klasse. Ook in de hogere sociale klassen wordt veel gevist: 30% van de sportvissers behoort tot de hogere klasse (wat iets meer is dan de 26% van de Nederlandse bevolking die tot deze klasse behoort).

VEEL JONGE MANNEN
De participatie naar geslacht en de verschillende leeftijdscategorieën is bij sportvissen wel anders dan de totale Nederlandse bevolking. Van de sportvissers is 31% vrouw, wat betekent dat de hengelsport relatief het minst vaak wordt beoefend door vrouwen ten opzichte van andere watersportvormen. Vertaald naar absolute aantallen betekent dit dat ruim tweehonderdduizend vrouwen vissen. Daarmee staat de hengelsport in deze categorie nog steeds in de top vijf van meest beoefende vormen van watersport. Qua leeftijdsverdeling valt op dat er meer jongeren (18-34 jaar) vissen in vergelijking met hun aandeel in de Nederlandse bevolking (38% versus 27%) en minder in de oudere leeftijdscategorie (55+ jaar, 27% versus 41%) – al behoort sportvissen wel tot de top drie watersportvormen voor ouderen.

RUST EN HARMONIE
Er is ook onderzocht wat de beweegredenen zijn om een bepaalde vorm van watersport te beoefenen. Daaruit blijkt dat sportvissers – in vergelijking met andere watersportvormen – aan de waterkant rust en harmonie zoeken. Zij vissen vooral voor de ontspanning, een motivatie die met een percentage van 73% veel hoger scoort dan bij andere vormen van watersport (die op dit punt tussen de 30-50% scoren). Daarbij hechten sportvissers veel belang aan een schone omgeving (84%), al scoren toegankelijkheid (79%) en een goede waterkwaliteit (74%) ook hoog qua aspecten die belangrijk zijn voor beoefenaars van de hengelsport.