VISblad TV is hét You­Tube-visprogramma van Sportvisserij ­Nederland, bedoeld om sportvissers te enthou­siasmeren, ­te inspireren en kennis te laten ­maken met nieuwe ­vis­technieken en mooie viswateren in heel Nederland.

TEKST: JORAN BAL > FOTOGRAFIE: SANDER BOER > CAMERA: BLACKWATER FILMS

Het vissen op baars en snoekbaars met finesse technieken is booming. Zeker in de herfst- en winterperiode trekken veel roofvissers er speciaal op uit voor Perca fluviatilis en Sander lucioperca. In de vrij brede range van speciale montages voor deze rovers zijn de kickback rig en de cheburashka rig in onze contreien nog geen gemeengoed. Daarom lichten we deze twee technieken in dit artikel en de bijbehorende video nader toe.

KICKBACK & CHEBURASHKA RIG

FOCUS OP FINESSE

SNEL & LANGZAAM

Ben je gewend aan een reguliere jigkop, dan kan het vissen met de cheb-rig even wennen zijn. Door de geschakelde constructie fladdert het kunstaas losjes achter de bottom jig aan en voel je dit minder duidelijk ‘zwemmen’. Om toch goed contact te houden met de montage is een tungsten werpgewicht favoriet. Dit is niet alleen kleiner en subtieler, maar ook harder zodat je beter registreert op wat voor type bodem je vist. Een grind- of mosselbank (hotspots!) herken je direct. Dat biedt de mogelijkheid om desgewenst even pas op de plaats te maken. Want behalve snel – door hem met sprongetjes over de bodem te laten huppelen – kun je deze rig ook heel traag vissen. Bijvoorbeeld door de montage langzaam over de bodem en met korte of wat langere stops naar je toe te slepen. Net zoals bij veel andere finesse technieken (bijvoorbeeld de Carolina rig) is het moment dat het kunstaas vrijwel roerloos stilligt ook interessant. Juist in die pauzes slaan baarzen en snoekbaarzen vaak toe. 

LICHT EN LANG ZWEVEN

Zodra de cheburashka rig het water raakt is deze actief. Je moet er dus niet raar van staan te kijken dat je kort nadat het kunstaas de waterspiegel heeft doorbroken al een aanbeet kunt krijgen. Soms zwemt de roofvis op half water en jagen ze daar op prooivis. Als jouw soft plastic dan verleidelijk langs komt dwarrelen, zullen ze zeker niet aarzelen om toe te slaan. Dit geeft aan hoe belangrijk het is om niet te zwaar te vissen. Ook bij het presenteren van het kunstaas in de onderste waterlaag is een zo lang mogelijk zweefmoment boven de bodem van belang. Daarmee vergroot je de kans op aanbeten aanzienlijk – net zoals bij het reguliere jiggen. Dat je relatief licht vist betekent niet dat je met klein kunstaas aan de slag moet. Juist vanwege de ‘knip’ tussen het werpgewicht en de soft plastic kun je aan lichte jigkopjes ook prima grote softbaits vissen. Kies bij deze techniek voor een hengel met een snelle actie, zodat je door middel van subtiele tikjes met de top het kunstaas kunt animeren.

De cheburashka rig is een simpele, doch zeer effectieve methode voor bottom jigging met licht materiaal

LASTIGE STEKKEN

De kickback rig is uitermate geschikt voor de kantvisser, met name omdat je zo ook lastige stekken kunt bevissen. Bijvoorbeeld wanneer je de montage over een (steil) talud binnen vist. Daar zal je met deze rig niet snel vast komen te zitten. Dat is winst, want taluds zijn in de regel interessante stekken – zeker als er mosselbanken op groeien. Die kunnen mettertijd soms zijn aangegroeid tot ware onderwaterbergen met een zeer grillige structuur. Baars houdt zich hier graag bij op, ook omdat op deze plekken vaak grondels huizen. Ook plekken met waterplanten zijn favoriete hangouts van baarzen. Staat het groen niet al te gek hoog, dan kun je daar ook prima met de kickback rig terecht (terwijl andere montages hier vastlopen). Vanzelfsprekend doet de kickback montage ook op een vlakke bodem zijn werk, maar daar komen andere technieken vermoedelijk beter uit de verf.

SLEPEN OF OPTIKKEN

De kickback rig vis je net zoals een Carolina rig over de bodem binnen. Werp de montage in en let er daarbij op dat je deze richting het einde van de worp wat afremt, zodat de rig volledig gestrekt in het water belandt. Vervolgens laat je het geheel aan een strakke lijn naar de bodem zakken. Wijs met de hengeltop richting de uitstaande lijn en breng het kunstaas in actie. Dit kan op twee manieren: door het te slepen of op te tikken – net wat precies je voorkeur is. Welke variant je ook kiest, alle actie komt van de molen. Door aan de molenslinger te draaien breng je de boel in beweging. Tikjes geven met de hengeltop is overbodig.

Draai heel gecontroleerd een kwart, halve of hele slingerslag lijn binnen. Afhankelijk van de overbrenging van je molen ben je zo in staat om de softbait per keer slechts 20 cm binnen te halen. Ook biedt dit de mogelijkheid om te variëren qua snelheid. Voel ik aan het tungsten gewicht bijvoorbeeld dat ik op een mosselbank ben beland? Dan duurt het volledig ronddraaien van de molenslinger soms wel drie tot vier seconden. Zo sleept de softbait langzaam over bodem en blijft-ie lang in de strike zone. Doorgaans kies ik ervoor om het kunstaas met een felle slingerslag op te starten. Zo komt het tungsten gewichtje los van de bodem, waarna de softbait daar met enige vertraging achteraan komt. Vis ik met een kreeftimitatie, dan geef ik vaak drie keer kort na elkaar een felle slingerslag om een vluchtende kreeft te imiteren.

MINIMALE WEERSTAND

Houd tijdens het vissen de lijn bij je hengeltop altijd scherp in de gaten. Dan zie je doorgaans twee tikken: de eerste keer als het werpgewichtje op de bodem belandt, de tweede als de softbait daar aankomt – al is die tweede veel minder duidelijk zichtbaar. Daarna hangt er slappe lijn uit het topoog. In combinatie met het feit dat het werpgewicht op de zijlijn bevestigd zit, maakt dit de weerstand bij een aanbeet minimaal. Die laatste kenmerkt zich bijna altijd door twee fasen: de aasopname zie je in de vorm van een harde tik op de slappe lijn, waarna die vervolgens strak trekt als de vis wegzwemt. Wacht heel even, maar zeker niet te lang met het zetten van de haak – anders slokt de vis het kunstaas helemaal naar binnen en wordt onthaken een stuk lastiger. De 2.85 meter lange, relatief soepele hengel waarmee ik vis komt tijdens de dril volledig tot zijn recht. Dankzij het grote absorberende vermogen heb je namelijk nauwelijks last van lossers, ook niet als de vis zich kopschuddend van de haak probeert te ontdoen.

Kies voor een softbait met een relatief dun profiel, dat matcht mooi met de offset haak en zorgt voor een betere inhaking

Breng het kunstaas in beweging met een slag van de molenslinger.

VERBORGEN HAAK

Het zoeken naar actieve roofvis met deze bottom jig kun je doen zonder al te veel zorgen over mogelijke vastlopers. De standaard is namelijk om de softbait op een worm- of offsethaak te bevestigen. Deze zogenaamde Extra Wide Gape (EWG) haken zijn zo gevormd dat de haakbocht iets naar onder uitsteekt en het einde van de haaksteel en de haakpunt verborgen zitten in de soft plastic. Die weedless bevestiging maakt dat je veel minder snel vast blijft zitten aan obstakels of structuren op de bodem. Je zou wellicht kunnen denken dat dit een goede inhaking belemmert, maar die vrees is ongegrond. Bij een aanbeet schuift de soft plastic over de haaksteel en komt de haakpunt dus vanzelf tevoorschijn. Bovendien is dit type kunstaas – in de vorm van een shad, slug, kreeftimitatie of creature bait – steeds vaker voorzien van een speciale, langwerpige uitsparing aan de bovenzijde, zodat de haak bij een aanbeet vrijkomt en goed prikt. Overigens kun je de softbait ook op een normale haak prikken als je weet dat de kans op vastlopers op een bepaalde stek heel erg klein is.

PRAKTISCH EN FLEXIBEL

De bijzondere naam van deze rig is te verklaren door de gelijkenis met een bekend Russisch kinderboekenfiguur genaamd Cheburashka. Deze bottom jig heeft een ronde vorm en de clip die er aan twee kanten iets uitsteekt doet denken aan zijn twee grote oren. Deze bevestigingswijze heeft meerdere voordelen. Van kunstaas wisselen is zo gepiept: Je haalt de clip uit de jigkop, bevestigt een worm- of offsethaak met daarop een soft plastic naar keuze en plaatst de clip weer terug. Het grootste voordeel van deze montage is echter dat het kunstaas vrij van het werpgewicht kan bewegen. Dit zorgt voor een meer natuurlijke imitatie van een prooi. Zeker als je vist met een drijvende softbait: die komt na op de bodem te zijn geland langzaam overeind en imiteert mooi een azende prooivis of een kreeftje in de aanvalsstand. Wordt dit door een roofvis gepakt, dan blijft die doorgaans ook plakken: aangezien de haak vrij kan bewegen treedt er geen hefboomwerking op waarmee de vis zich van de haak kan ontdoen.

CHEBURASHKA RIG

Hoe lichter het werpgewicht, des te subtieler je de montage kunt vissen.

BALANS ZOEKEN

Net zoals bij de instellingen van de montage is het ook voor wat betreft het werpgewicht en type softbait een kwestie van zoeken naar de juiste balans. Zo zal een lichtgewicht of zwevende softbait loskomen van de bodem als je lijn wint en vervolgens tergend langzaam naar beneden zakken. Een zwaardere soft plastic zinkt daarentegen als een ‘baksteen’. De een is overigens niet per se beter dan de ander; vaak hangt het af van de situatie op een bepaalde stek op dat specifieke moment.

Hoe zwaar het werpgewicht is dat je op de zijlijn bevestigt hangt ook af van de situatie. De range loopt van pakweg 1,8 tot 21 gram, maar vaak kies ik voor een 7-grams tungsten dropshotgewicht. Moet je echter ver werpen of staat er een forse wind van opzij, dan is het een kwestie van zwaarder vissen. Maak je daarentegen vooral korte worpjes dicht onder de kant, dan kun je met lichtere werpgewichten uit de voeten. Bedenk daarbij dat hoe lichter het gewicht, des te subtieler je de montage kunt presenteren.

SCHUIVENDE MONTAGE

Bij deze montage verdient het de voorkeur om tussen de haak en de hengel zo weinig mogelijk knopen te gebruiken. Zo kun je aan de waterkant de ‘instellingen’ van de kickback rig aanpassen zonder te hoeven knippen en knopen. Dat is mogelijk door een rubber stopper plus een mini-wartel op de onderlijn te bevestigen – je vist dus met een schuivende kickback variant. Kies daarbij voor kwaliteit, want de stopper moet goed om de lijn klemmen aangezien het werpgewicht hier tijdens de worp kracht op uitoefent.

Hoewel je vrij bent om te variëren is het essentieel dat de afstand tussen de haak en de stopper altijd korter is dan die tussen de voorslagknoop en de stopper. Dit in verband met het risico op het in de war gooien van de montage. De lengte van de onderlijn en de afstand tussen de wartel en het werpgewicht kun je echter heel gemakkelijk aanpassen (mits je een dropshotgewicht met klemmende wartel gebruikt). Houd daarbij in gedachten dat een korte afstand zorgt voor een snelle zinkfase. Dat vertaalt zich in een agressievere animatie waarbij het kunstaas dichter bij de bodem blijft. Maak je de afstanden tussen de diverse onderdelen groter, dan vis je passiever en hoger boven de bodem. 

VERWARRENDE NAAM

De term kickback rig werkt mogelijk ietwat verwarrend. Dit suggereert immers een ‘terugslag’, maar het is in mijn optiek eerder te interpreteren als een vertraging. Doordat het werpgewicht bij deze rig op een zijlijn is gemonteerd – zoals bij een ‘sleepje’, een term die oudere roofvissers zullen herkennen – komt de onderlijn met het kunstaas gemakkelijk los van de bodem als je lijn binnenhaalt. Daarbij zweeft de softbait verleidelijk achter het werpgewicht aan. Of je dit laatste effect bereikt, is echter afhankelijk van diverse factoren: de afstand tussen de haak en de zijlijn, de lengte van de zijlijn en de manier waarop je de rig vist. Die variabelen nemen we dan ook nader onder de loep.

KICKBACK RIG

TEKST: JORAN BAL > FOTOGRAFIE: SANDER BOER > CAMERA: BLACKWATER FILMS

Het vissen op baars en snoekbaars met finesse technieken is booming. Zeker in de herfst- en winterperiode trekken veel roofvissers er speciaal op uit voor Perca fluviatilis en Sander lucioperca. In de vrij brede range van speciale montages voor deze rovers zijn de kickback rig en de cheburashka rig in onze contreien nog geen gemeengoed. Daarom lichten we deze twee technieken in dit artikel en de bijbehorende video nader toe.

KICKBACK & CHEBURASHKA RIG

FOCUS OP FINESSE

SNEL & LANGZAAM

Ben je gewend aan een reguliere jigkop, dan kan het vissen met de cheb-rig even wennen zijn. Door de geschakelde constructie fladdert het kunstaas losjes achter de bottom jig aan en voel je dit minder duidelijk ‘zwemmen’. Om toch goed contact te houden met de montage is een tungsten werpgewicht favoriet. Dit is niet alleen kleiner en subtieler, maar ook harder zodat je beter registreert op wat voor type bodem je vist. Een grind- of mosselbank (hotspots!) herken je direct. Dat biedt de mogelijkheid om desgewenst even pas op de plaats te maken. Want behalve snel – door hem met sprongetjes over de bodem te laten huppelen – kun je deze rig ook heel traag vissen. Bijvoorbeeld door de montage langzaam over de bodem en met korte of wat langere stops naar je toe te slepen. Net zoals bij veel andere finesse technieken (bijvoorbeeld de Carolina rig) is het moment dat het kunstaas vrijwel roerloos stilligt ook interessant. Juist in die pauzes slaan baarzen en snoekbaarzen vaak toe. 

LICHT EN LANG ZWEVEN

Zodra de cheburashka rig het water raakt is deze actief. Je moet er dus niet raar van staan te kijken dat je kort nadat het kunstaas de waterspiegel heeft doorbroken al een aanbeet kunt krijgen. Soms zwemt de roofvis op half water en jagen ze daar op prooivis. Als jouw soft plastic dan verleidelijk langs komt dwarrelen, zullen ze zeker niet aarzelen om toe te slaan. Dit geeft aan hoe belangrijk het is om niet te zwaar te vissen. Ook bij het presenteren van het kunstaas in de onderste waterlaag is een zo lang mogelijk zweefmoment boven de bodem van belang. Daarmee vergroot je de kans op aanbeten aanzienlijk – net zoals bij het reguliere jiggen. Dat je relatief licht vist betekent niet dat je met klein kunstaas aan de slag moet. Juist vanwege de ‘knip’ tussen het werpgewicht en de soft plastic kun je aan lichte jigkopjes ook prima grote softbaits vissen. Kies bij deze techniek voor een hengel met een snelle actie, zodat je door middel van subtiele tikjes met de top het kunstaas kunt animeren.

De cheburashka rig is een simpele, doch zeer effectieve methode voor bottom jigging met licht materiaal

VERBORGEN HAAK

Het zoeken naar actieve roofvis met deze bottom jig kun je doen zonder al te veel zorgen over mogelijke vastlopers. De standaard is namelijk om de softbait op een worm- of offsethaak te bevestigen. Deze zogenaamde Extra Wide Gape (EWG) haken zijn zo gevormd dat de haakbocht iets naar onder uitsteekt en het einde van de haaksteel en de haakpunt verborgen zitten in de soft plastic. Die weedless bevestiging maakt dat je veel minder snel vast blijft zitten aan obstakels of structuren op de bodem. Je zou wellicht kunnen denken dat dit een goede inhaking belemmert, maar die vrees is ongegrond. Bij een aanbeet schuift de soft plastic over de haaksteel en komt de haakpunt dus vanzelf tevoorschijn. Bovendien is dit type kunstaas – in de vorm van een shad, slug, kreeftimitatie of creature bait – steeds vaker voorzien van een speciale, langwerpige uitsparing aan de bovenzijde, zodat de haak bij een aanbeet vrijkomt en goed prikt. Overigens kun je de softbait ook op een normale haak prikken als je weet dat de kans op vastlopers op een bepaalde stek heel erg klein is.

PRAKTISCH EN FLEXIBEL

De bijzondere naam van deze rig is te verklaren door de gelijkenis met een bekend Russisch kinderboekenfiguur genaamd Cheburashka. Deze bottom jig heeft een ronde vorm en de clip die er aan twee kanten iets uitsteekt doet denken aan zijn twee grote oren. Deze bevestigingswijze heeft meerdere voordelen. Van kunstaas wisselen is zo gepiept: Je haalt de clip uit de jigkop, bevestigt een worm- of offsethaak met daarop een soft plastic naar keuze en plaatst de clip weer terug. Het grootste voordeel van deze montage is echter dat het kunstaas vrij van het werpgewicht kan bewegen. Dit zorgt voor een meer natuurlijke imitatie van een prooi. Zeker als je vist met een drijvende softbait: die komt na op de bodem te zijn geland langzaam overeind en imiteert mooi een azende prooivis of een kreeftje in de aanvalsstand. Wordt dit door een roofvis gepakt, dan blijft die doorgaans ook plakken: aangezien de haak vrij kan bewegen treedt er geen hefboomwerking op waarmee de vis zich van de haak kan ontdoen.

CHEBURASHKA RIG

LASTIGE STEKKEN

De kickback rig is uitermate geschikt voor de kantvisser, met name omdat je zo ook lastige stekken kunt bevissen. Bijvoorbeeld wanneer je de montage over een (steil) talud binnen vist. Daar zal je met deze rig niet snel vast komen te zitten. Dat is winst, want taluds zijn in de regel interessante stekken – zeker als er mosselbanken op groeien. Die kunnen mettertijd soms zijn aangegroeid tot ware onderwaterbergen met een zeer grillige structuur. Baars houdt zich hier graag bij op, ook omdat op deze plekken vaak grondels huizen. Ook plekken met waterplanten zijn favoriete hangouts van baarzen. Staat het groen niet al te gek hoog, dan kun je daar ook prima met de kickback rig terecht (terwijl andere montages hier vastlopen). Vanzelfsprekend doet de kickback montage ook op een vlakke bodem zijn werk, maar daar komen andere technieken vermoedelijk beter uit de verf.

SLEPEN OF OPTIKKEN

De kickback rig vis je net zoals een Carolina rig over de bodem binnen. Werp de montage in en let er daarbij op dat je deze richting het einde van de worp wat afremt, zodat de rig volledig gestrekt in het water belandt. Vervolgens laat je het geheel aan een strakke lijn naar de bodem zakken. Wijs met de hengeltop richting de uitstaande lijn en breng het kunstaas in actie. Dit kan op twee manieren: door het te slepen of op te tikken – net wat precies je voorkeur is. Welke variant je ook kiest, alle actie komt van de molen. Door aan de molenslinger te draaien breng je de boel in beweging. Tikjes geven met de hengeltop is overbodig.

Draai heel gecontroleerd een kwart, halve of hele slingerslag lijn binnen. Afhankelijk van de overbrenging van je molen ben je zo in staat om de softbait per keer slechts 20 cm binnen te halen. Ook biedt dit de mogelijkheid om te variëren qua snelheid. Voel ik aan het tungsten gewicht bijvoorbeeld dat ik op een mosselbank ben beland? Dan duurt het volledig ronddraaien van de molenslinger soms wel drie tot vier seconden. Zo sleept de softbait langzaam over bodem en blijft-ie lang in de strike zone. Doorgaans kies ik ervoor om het kunstaas met een felle slingerslag op te starten. Zo komt het tungsten gewichtje los van de bodem, waarna de softbait daar met enige vertraging achteraan komt. Vis ik met een kreeftimitatie, dan geef ik vaak drie keer kort na elkaar een felle slingerslag om een vluchtende kreeft te imiteren.

MINIMALE WEERSTAND

Houd tijdens het vissen de lijn bij je hengeltop altijd scherp in de gaten. Dan zie je doorgaans twee tikken: de eerste keer als het werpgewichtje op de bodem belandt, de tweede als de softbait daar aankomt – al is die tweede veel minder duidelijk zichtbaar. Daarna hangt er slappe lijn uit het topoog. In combinatie met het feit dat het werpgewicht op de zijlijn bevestigd zit, maakt dit de weerstand bij een aanbeet minimaal. Die laatste kenmerkt zich bijna altijd door twee fasen: de aasopname zie je in de vorm van een harde tik op de slappe lijn, waarna die vervolgens strak trekt als de vis wegzwemt. Wacht heel even, maar zeker niet te lang met het zetten van de haak – anders slokt de vis het kunstaas helemaal naar binnen en wordt onthaken een stuk lastiger. De 2.85 meter lange, relatief soepele hengel waarmee ik vis komt tijdens de dril volledig tot zijn recht. Dankzij het grote absorberende vermogen heb je namelijk nauwelijks last van lossers, ook niet als de vis zich kopschuddend van de haak probeert te ontdoen.

Kies voor een softbait met een relatief dun profiel, dat matcht mooi met de offset haak en zorgt voor een betere inhaking

Breng het kunstaas in beweging met een slag van de molenslinger.

Hoe lichter het werpgewicht, des te subtieler je de montage kunt vissen.

BALANS ZOEKEN

Net zoals bij de instellingen van de montage is het ook voor wat betreft het werpgewicht en type softbait een kwestie van zoeken naar de juiste balans. Zo zal een lichtgewicht of zwevende softbait loskomen van de bodem als je lijn wint en vervolgens tergend langzaam naar beneden zakken. Een zwaardere soft plastic zinkt daarentegen als een ‘baksteen’. De een is overigens niet per se beter dan de ander; vaak hangt het af van de situatie op een bepaalde stek op dat specifieke moment.

Hoe zwaar het werpgewicht is dat je op de zijlijn bevestigt hangt ook af van de situatie. De range loopt van pakweg 1,8 tot 21 gram, maar vaak kies ik voor een 7-grams tungsten dropshotgewicht. Moet je echter ver werpen of staat er een forse wind van opzij, dan is het een kwestie van zwaarder vissen. Maak je daarentegen vooral korte worpjes dicht onder de kant, dan kun je met lichtere werpgewichten uit de voeten. Bedenk daarbij dat hoe lichter het gewicht, des te subtieler je de montage kunt presenteren.

SCHUIVENDE MONTAGE

Bij deze montage verdient het de voorkeur om tussen de haak en de hengel zo weinig mogelijk knopen te gebruiken. Zo kun je aan de waterkant de ‘instellingen’ van de kickback rig aanpassen zonder te hoeven knippen en knopen. Dat is mogelijk door een rubber stopper plus een mini-wartel op de onderlijn te bevestigen – je vist dus met een schuivende kickback variant. Kies daarbij voor kwaliteit, want de stopper moet goed om de lijn klemmen aangezien het werpgewicht hier tijdens de worp kracht op uitoefent.

Hoewel je vrij bent om te variëren is het essentieel dat de afstand tussen de haak en de stopper altijd korter is dan die tussen de voorslagknoop en de stopper. Dit in verband met het risico op het in de war gooien van de montage. De lengte van de onderlijn en de afstand tussen de wartel en het werpgewicht kun je echter heel gemakkelijk aanpassen (mits je een dropshotgewicht met klemmende wartel gebruikt). Houd daarbij in gedachten dat een korte afstand zorgt voor een snelle zinkfase. Dat vertaalt zich in een agressievere animatie waarbij het kunstaas dichter bij de bodem blijft. Maak je de afstanden tussen de diverse onderdelen groter, dan vis je passiever en hoger boven de bodem. 

VERWARRENDE NAAM

De term kickback rig werkt mogelijk ietwat verwarrend. Dit suggereert immers een ‘terugslag’, maar het is in mijn optiek eerder te interpreteren als een vertraging. Doordat het werpgewicht bij deze rig op een zijlijn is gemonteerd – zoals bij een ‘sleepje’, een term die oudere roofvissers zullen herkennen – komt de onderlijn met het kunstaas gemakkelijk los van de bodem als je lijn binnenhaalt. Daarbij zweeft de softbait verleidelijk achter het werpgewicht aan. Of je dit laatste effect bereikt, is echter afhankelijk van diverse factoren: de afstand tussen de haak en de zijlijn, de lengte van de zijlijn en de manier waarop je de rig vist. Die variabelen nemen we dan ook nader onder de loep.

KICKBACK RIG

Sportvisserij Nederland

Hét VISblad online magazine
Volledig scherm