WEKELIJKS VISSEN
‘Na het vissen
zijn de kinderen ontprikkeld en een stuk rustiger in de klas’
Van der Veen
vindt vooral het sociale aspect belangrijk: “Aan het water helpen kinderen elkaar, moedigen ze elkaar aan en zijn ze bij een vaangst blij voor
elkaar.”
Arnold van der Veen,
docent bij SBO De Brug.
>> ‘DANKBAAR WERK’
Het vissen als wekelijkse activiteit bij SBO De Brug in Zwolle begon ooit met een VISles van Paola van Velsen (46). Dit was een van de eerste lessen die ze als VISjuf gaf. Inmiddels heeft ze een schat aan ervaring opgedaan en veel kinderen enthousiasme voor de natuur bijgebracht.
Via een van haar zoons – die net als zij fanatiek vist – was Paola zo’n twee jaar eerder terechtgekomen bij de jeugdcommissie van HSV Zwolle. Toen Jarno Veldhuizen van Sportvisserij Oost-Nederland haar benaderde met de vraag of het werk als VISjuf niet iets voor haar was, meldde ze zich aan voor de bijbehorende opleidingen van Sportvisserij Nederland. Enkele maanden later had ze haar certificaten VIScoach en VISmeester op zak.
OP HET LIJF GESCHREVEN
De rol van VISjuf bleek Paola inderdaad op het lijf geschreven. “Het combineren van didactiek en vissen past niet alleen goed bij me omdat ik zelf een gepassioneerd sportvisser ben, maar ook door mijn professionele achtergrond. In het verleden heb ik een tijd voor de klas gestaan en ik heb zo’n zeventien jaar lang met onder meer verstandelijk en lichamelijk gehandicapten gewerkt. Ik weet dus wat het vraagt om met kinderen in het algemeen, en ook met speciale doelgroepen, te werken. Dat laatste komt bijvoorbeeld mooi van pas op De Brug in Zwolle, waar ik nog steeds één keer per jaar een VISles geef aan groep 7 of 8.”
BELANG NATUURASPECT
Ook Paola’s brede interesse in vis en water bewijst in haar lessen zijn waarde. “Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in (vis)biologie, ecosystemen en de natuur in brede zin. Vanuit die passie probeer ik kinderen met mijn lessen logica en begrip van de natuur boven en onder water bij te brengen. Zo besteed ik relatief veel tijd aan vissenwelzijn – zoals het vastpakken van een vis met natte handen – en waarom dat soort zaken belangrijk zijn. Sportvissen verkopen is niet mijn primaire doel; ik wil met mijn VISlessen vooral verwondering voor de natuur losmaken. Energie krijg ik vooral van de dankbaarheid die kinderen tonen, bijvoorbeeld met een knuffel aan het eind van de dag.”
MAATWERK VERZORGEN
Essentieel voor het succes van een VISles is volgens Paola dat de leermethode past bij het ‘type’ groep. “Als VISjuf kom ik op allerlei scholen binnen het regulier en speciaal onderwijs. Het zijn altijd kinderen in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, maar het kennisniveau en leervermogen verschilt sterk per groep. Ga ik naar een school voor kinderen met belemmeringen zoals ADD, ADHD en vormen van autisme, dan plan ik altijd eerst een voorgesprek in met de leerkracht. Op basis daarvan kies ik vervolgens een passende lesvariant voor de betreffende groep leerlingen. Zo geef ik bij De Brug de VISles voor het speciaal onderwijs. Die les is wat korter en de onderwerpen worden iets eenvoudiger behandeld.”
TUREN OF STRUINEN
“Er zijn kinderen die ergens neerstrijken met de vaste stok en in alle rust naar hun dobbertje turen, terwijl anderen – meestal bomvol energie – liefst met een kunstaashengel het hele water afstruinen”, schetst Arnold de diversiteit bij zijn ‘lessen’. “Elk kind zit nu eenmaal anders in elkaar en haalt iets anders uit het vissen. Zelf vind ik vooral het sociale aspect belangrijk: aan het water helpen kinderen elkaar, moedigen ze elkaar aan en zijn ze bij een vangst blij voor elkaar. Toen iemand onlangs een grote baars ving, hielp de hele groep mee om de vis te landen. Van de donderdaggroepen hebben de meeste kids nog nooit gevist, dus zeker daar wordt elke vangst collectief gevierd. Het is dus echt een teamactiviteit.”
VEEL MINDER CONFLICTEN
Telkens wanneer kinderen aan het vissen hebben meegedaan, signaleren Arnold en zijn collega’s veel minder conflicten op school. Een verklaring daarvoor heeft hij wel. “Na het vissen zijn de kids over het algemeen een stuk rustiger omdat ze even compleet zijn ontprikkeld. Dat maakt ze toleranter. Uit de saamhorigheid die aan het water ontstaat, komen zelfs regelmatig nieuwe vriendschappen voort. Dat kinderen uit verschillende klassen met elkaar vissen, komt de cohesie binnen de hele school ook merkbaar ten goede. Het mengen van groepen stimuleren we dus ook. Hoe meer kinderen elkaar kennen – al is het maar puur door hun gedeelde sportviservaringen – hoe meer onderling begrip er is.”
SPORTVISSEN POPULAIR
Wat het sportvissen zelf betreft zien Arnold en zijn collega’s ook duidelijke effecten. “We merken dat de interesse voor de hengelsport en de natuur in het algemeen enorm is gegroeid. Zowel voor, tijdens als na schooltijd hoor je de kinderen vaak over vissen praten – bijvoorbeeld over bepaalde typen kunstaas, nieuwe visstekken en natuurlijk over bijzondere vangsten. De Vissengids van Sportvisserij Nederland is ook razend populair, maar de kinderen leren tevens veel van elkaar. Het is verder leuk om te horen dat steeds meer kinderen door de VISles van Paola en mijn wekelijkse lessen hun vader, moeder en/of andere familieleden hebben aangestoken met het visvirus.”
OOK HERFST EN WINTER
De enorme en aanhoudende animo voor het vissen op ‘zijn’ school verrast Arnold elke week weer opnieuw. “Wat ooit begon als een idee voor de zomer, is inmiddels een activiteit voor het hele kalenderjaar. De kids laten zich niet tegenhouden door kou: ze vinden het vissen zo gaaf dat we er ook in de herfst en winter gewoon mee doorgaan. Alleen als het keihard regent blijven we binnen en kijken we in het klaslokaal – waar de poster met daarop de zoetwatervissen van Sportvisserij Nederland aan de muur hangt – vaak naar visvideo’s.” Voor het vissen hanteren Arnold en zijn leerlingen tegenwoordig een kalender. “In het voorjaar vissen we vooral op witvis, in de herfst op baars en afgelopen winter voor het eerst op snoek. Vissen op snoekbaars aan de IJssel is het volgende plan. Ik kijk er al reikhalzend naar uit, en de kinderen kunnen ook haast niet wachten.”
VISLES ALS KICK-OFF
Zoekend naar extra buitenactiviteiten twijfelde Arnold – die zelf al zijn leven lang vist – geen moment toen hij medio 2023 de suggestie kreeg voor een VISles van Paola van Velsen (zie kadertekst op pag. 57). Dat bleek een schot in de roos. Arnold: “De kinderen werden dolenthousiast van de theorieles en van het vissen zelf juist heel rustig. Op weg naar en aan het water werden ze niet alleen spraakzamer naar mij toe, maar ook veel communicatiever en socialer naar hun klasgenoten. Ik zag de mooiste gesprekken loskomen. Bij het scheppen en onthaken van een vis hielpen de kinderen elkaar. Het deed me inzien hoezeer sportvissen kinderen juist ook met elkaar verbindt.”
HULP HENGELSPORTZAAK
Na een goed gesprek met Paola besloot Arnold meer met sportvissen als activiteit te gaan doen. “Ik begon met een uurtje vissen met mijn eigen klas; gewoon met wat bamboestokken en andere eigen visspullen. Ook dat werd een daverend succes, maar voor een structurele activiteit schoot het materiaal zwaar tekort. Gelukkig kreeg ik daarvoor hulp van Zunnebeld, de lokale hengelsportzaak hier in Zwolle. Zij vonden mijn idee zo mooi dat ze onze school een serie dropshothengels schonken. Sindsdien neem ik mijn klas – zo’n vijftien kinderen – elke dinsdag mee naar het water om te gaan vissen. De omgeving hier leent zich daar geweldig voor, met de IJssel en de Willemsvaart pal om de hoek.”
STRUCTURELE ACTIVITEIT
Het enthousiasme van Arnolds klas sloeg al snel over op andere leerlingen van De Brug. “Na overleg met mijn collega’s besloten we het vissen school-breed aan te gaan bieden. We maakten een activiteitenlijst voor de donderdagmiddagen, waarop we sindsdien naast vissen bijvoorbeeld ook knutselen, kleien en verven aanbieden. Leerlingen van alle klassen kunnen zich tweewekelijks voor een activiteit inschrijven. Het vissen is zonder uitzondering een van de populairste keuzes, zozeer zelfs dat er bijna altijd een wachtlijst voor is. Mijn donderdaggroep bestaat uit bijna twintig kinderen van diverse leeftijden uit verschillende klassen. Robby Woerde (48), een vissende collega, gaat dan ook steevast mee op pad als tweede begeleider.”
Regelmatig even naar buiten gaan voor beweging en frisse lucht doet leerlingen volgens Arnold altijd goed. “In het reguliere basisonderwijs, waar ik eerder in mijn carrière werkte, ging ik vaak tussen de lessen door met mijn klas een rondje hardlopen in lijn met The Daily Mile – een uit Schotland overgewaaid concept om mensen meer te laten bewegen. Ik merkte dat die run zowel fysiek als mentaal nuttig was. Altijd als de kinderen even beweging hadden gehad en wat energie kwijt waren, konden ze zich vervolgens weer makkelijker volledig focussen op de les in de klas.”
KORTE SPANNINGSBOOG
Dat ruimte voor ontspanning en ontlading ook op SBO’s welkom is, ervaart Arnold in zijn huidige baan bij De Brug. “Kinderen in het speciaal onderwijs hebben een moeilijke situatie thuis of op hun vorige school achter zich, waardoor hun groei en ontwikkeling is gestokt. Met als gevolg dat ze extra maatwerk, structuur, rust en regelmaat nodig hebben. Kenmerkend is ook hun veel kortere spanningsboog: na een paar uur stilzitten is de koek wel op en wordt het onrustig. Sinds ik hier werk neem ik mijn klas dan ook bijna dagelijks aan het eind van de ochtend mee voor een korte wandeling in het naastgelegen park.”
WEKELIJKS VISSEN
TUREN OF STRUINEN
“Er zijn kinderen die ergens neerstrijken met de vaste stok en in alle rust naar hun dobbertje turen, terwijl anderen – meestal bomvol energie – liefst met een kunstaashengel het hele water afstruinen”, schetst Arnold de diversiteit bij zijn ‘lessen’. “Elk kind zit nu eenmaal anders in elkaar en haalt iets anders uit het vissen. Zelf vind ik vooral het sociale aspect belangrijk: aan het water helpen kinderen elkaar, moedigen ze elkaar aan en zijn ze bij een vangst blij voor elkaar. Toen iemand onlangs een grote baars ving, hielp de hele groep mee om de vis te landen. Van de donderdaggroepen hebben de meeste kids nog nooit gevist, dus zeker daar wordt elke vangst collectief gevierd. Het is dus echt een teamactiviteit.”
VEEL MINDER CONFLICTEN
Telkens wanneer kinderen aan het vissen hebben meegedaan, signaleren Arnold en zijn collega’s veel minder conflicten op school. Een verklaring daarvoor heeft hij wel. “Na het vissen zijn de kids over het algemeen een stuk rustiger omdat ze even compleet zijn ontprikkeld. Dat maakt ze toleranter. Uit de saamhorigheid die aan het water ontstaat, komen zelfs regelmatig nieuwe vriendschappen voort. Dat kinderen uit verschillende klassen met elkaar vissen, komt de cohesie binnen de hele school ook merkbaar ten goede. Het mengen van groepen stimuleren we dus ook. Hoe meer kinderen elkaar kennen – al is het maar puur door hun gedeelde sportviservaringen – hoe meer onderling begrip er is.”
SPORTVISSEN POPULAIR
Wat het sportvissen zelf betreft zien Arnold en zijn collega’s ook duidelijke effecten. “We merken dat de interesse voor de hengelsport en de natuur in het algemeen enorm is gegroeid. Zowel voor, tijdens als na schooltijd hoor je de kinderen vaak over vissen praten – bijvoorbeeld over bepaalde typen kunstaas, nieuwe visstekken en natuurlijk over bijzondere vangsten. De Vissengids van Sportvisserij Nederland is ook razend populair, maar de kinderen leren tevens veel van elkaar. Het is verder leuk om te horen dat steeds meer kinderen door de VISles van Paola en mijn wekelijkse lessen hun vader, moeder en/of andere familieleden hebben aangestoken met het visvirus.”
OOK HERFST EN WINTER
De enorme en aanhoudende animo voor het vissen op ‘zijn’ school verrast Arnold elke week weer opnieuw. “Wat ooit begon als een idee voor de zomer, is inmiddels een activiteit voor het hele kalenderjaar. De kids laten zich niet tegenhouden door kou: ze vinden het vissen zo gaaf dat we er ook in de herfst en winter gewoon mee doorgaan. Alleen als het keihard regent blijven we binnen en kijken we in het klaslokaal – waar de poster met daarop de zoetwatervissen van Sportvisserij Nederland aan de muur hangt – vaak naar visvideo’s.” Voor het vissen hanteren Arnold en zijn leerlingen tegenwoordig een kalender. “In het voorjaar vissen we vooral op witvis, in de herfst op baars en afgelopen winter voor het eerst op snoek. Vissen op snoekbaars aan de IJssel is het volgende plan. Ik kijk er al reikhalzend naar uit, en de kinderen kunnen ook haast niet wachten.”
‘Na het vissen
zijn de kinderen ontprikkeld en een stuk rustiger in de klas’
VISLES ALS KICK-OFF
Zoekend naar extra buitenactiviteiten twijfelde Arnold – die zelf al zijn leven lang vist – geen moment toen hij medio 2023 de suggestie kreeg voor een VISles van Paola van Velsen (zie kadertekst op pag. 57). Dat bleek een schot in de roos. Arnold: “De kinderen werden dolenthousiast van de theorieles en van het vissen zelf juist heel rustig. Op weg naar en aan het water werden ze niet alleen spraakzamer naar mij toe, maar ook veel communicatiever en socialer naar hun klasgenoten. Ik zag de mooiste gesprekken loskomen. Bij het scheppen en onthaken van een vis hielpen de kinderen elkaar. Het deed me inzien hoezeer sportvissen kinderen juist ook met elkaar verbindt.”
HULP HENGELSPORTZAAK
Na een goed gesprek met Paola besloot Arnold meer met sportvissen als activiteit te gaan doen. “Ik begon met een uurtje vissen met mijn eigen klas; gewoon met wat bamboestokken en andere eigen visspullen. Ook dat werd een daverend succes, maar voor een structurele activiteit schoot het materiaal zwaar tekort. Gelukkig kreeg ik daarvoor hulp van Zunnebeld, de lokale hengelsportzaak hier in Zwolle. Zij vonden mijn idee zo mooi dat ze onze school een serie dropshothengels schonken. Sindsdien neem ik mijn klas – zo’n vijftien kinderen – elke dinsdag mee naar het water om te gaan vissen. De omgeving hier leent zich daar geweldig voor, met de IJssel en de Willemsvaart pal om de hoek.”
STRUCTURELE ACTIVITEIT
Het enthousiasme van Arnolds klas sloeg al snel over op andere leerlingen van De Brug. “Na overleg met mijn collega’s besloten we het vissen school-breed aan te gaan bieden. We maakten een activiteitenlijst voor de donderdagmiddagen, waarop we sindsdien naast vissen bijvoorbeeld ook knutselen, kleien en verven aanbieden. Leerlingen van alle klassen kunnen zich tweewekelijks voor een activiteit inschrijven. Het vissen is zonder uitzondering een van de populairste keuzes, zozeer zelfs dat er bijna altijd een wachtlijst voor is. Mijn donderdaggroep bestaat uit bijna twintig kinderen van diverse leeftijden uit verschillende klassen. Robby Woerde (48), een vissende collega, gaat dan ook steevast mee op pad als tweede begeleider.”
Arnold van der Veen,
docent bij SBO De Brug.
>> ‘DANKBAAR WERK’
Het vissen als wekelijkse activiteit bij SBO De Brug in Zwolle begon ooit met een VISles van Paola van Velsen (46). Dit was een van de eerste lessen die ze als VISjuf gaf. Inmiddels heeft ze een schat aan ervaring opgedaan en veel kinderen enthousiasme voor de natuur bijgebracht.
Via een van haar zoons – die net als zij fanatiek vist – was Paola zo’n twee jaar eerder terechtgekomen bij de jeugdcommissie van HSV Zwolle. Toen Jarno Veldhuizen van Sportvisserij Oost-Nederland haar benaderde met de vraag of het werk als VISjuf niet iets voor haar was, meldde ze zich aan voor de bijbehorende opleidingen van Sportvisserij Nederland. Enkele maanden later had ze haar certificaten VIScoach en VISmeester op zak.
OP HET LIJF GESCHREVEN
De rol van VISjuf bleek Paola inderdaad op het lijf geschreven. “Het combineren van didactiek en vissen past niet alleen goed bij me omdat ik zelf een gepassioneerd sportvisser ben, maar ook door mijn professionele achtergrond. In het verleden heb ik een tijd voor de klas gestaan en ik heb zo’n zeventien jaar lang met onder meer verstandelijk en lichamelijk gehandicapten gewerkt. Ik weet dus wat het vraagt om met kinderen in het algemeen, en ook met speciale doelgroepen, te werken. Dat laatste komt bijvoorbeeld mooi van pas op De Brug in Zwolle, waar ik nog steeds één keer per jaar een VISles geef aan groep 7 of 8.”
BELANG NATUURASPECT
Ook Paola’s brede interesse in vis en water bewijst in haar lessen zijn waarde. “Ik ben altijd al geïnteresseerd geweest in (vis)biologie, ecosystemen en de natuur in brede zin. Vanuit die passie probeer ik kinderen met mijn lessen logica en begrip van de natuur boven en onder water bij te brengen. Zo besteed ik relatief veel tijd aan vissenwelzijn – zoals het vastpakken van een vis met natte handen – en waarom dat soort zaken belangrijk zijn. Sportvissen verkopen is niet mijn primaire doel; ik wil met mijn VISlessen vooral verwondering voor de natuur losmaken. Energie krijg ik vooral van de dankbaarheid die kinderen tonen, bijvoorbeeld met een knuffel aan het eind van de dag.”
MAATWERK VERZORGEN
Essentieel voor het succes van een VISles is volgens Paola dat de leermethode past bij het ‘type’ groep. “Als VISjuf kom ik op allerlei scholen binnen het regulier en speciaal onderwijs. Het zijn altijd kinderen in de leeftijd van 10 tot 18 jaar, maar het kennisniveau en leervermogen verschilt sterk per groep. Ga ik naar een school voor kinderen met belemmeringen zoals ADD, ADHD en vormen van autisme, dan plan ik altijd eerst een voorgesprek in met de leerkracht. Op basis daarvan kies ik vervolgens een passende lesvariant voor de betreffende groep leerlingen. Zo geef ik bij De Brug de VISles voor het speciaal onderwijs. Die les is wat korter en de onderwerpen worden iets eenvoudiger behandeld.”
Regelmatig even naar buiten gaan voor beweging en frisse lucht doet leerlingen volgens Arnold altijd goed. “In het reguliere basisonderwijs, waar ik eerder in mijn carrière werkte, ging ik vaak tussen de lessen door met mijn klas een rondje hardlopen in lijn met The Daily Mile – een uit Schotland overgewaaid concept om mensen meer te laten bewegen. Ik merkte dat die run zowel fysiek als mentaal nuttig was. Altijd als de kinderen even beweging hadden gehad en wat energie kwijt waren, konden ze zich vervolgens weer makkelijker volledig focussen op de les in de klas.”
KORTE SPANNINGSBOOG
Dat ruimte voor ontspanning en ontlading ook op SBO’s welkom is, ervaart Arnold in zijn huidige baan bij De Brug. “Kinderen in het speciaal onderwijs hebben een moeilijke situatie thuis of op hun vorige school achter zich, waardoor hun groei en ontwikkeling is gestokt. Met als gevolg dat ze extra maatwerk, structuur, rust en regelmaat nodig hebben. Kenmerkend is ook hun veel kortere spanningsboog: na een paar uur stilzitten is de koek wel op en wordt het onrustig. Sinds ik hier werk neem ik mijn klas dan ook bijna dagelijks aan het eind van de ochtend mee voor een korte wandeling in het naastgelegen park.”