In 2024 installeerde Sportvisserij Nederland het Tuchtreglement om sportvissers die zich aan de waterkant ernstig misdragen te kunnen bestraffen. In de afgelopen zes maanden heeft de Tuchtcommissie verschillende uitspraken gedaan in zaken die werden aangedragen. Daarvan lichten we er in dit artikel een aantal toe.

Een wel heel opvallende zaak ging over een in Duitsland woonachtige sportvisser die vissend in de Maas meerdere zware overtredingen beging. Zo werd deze persoon betrapt op het vissen met levend aas, het gebruik van zes hengels, het meenemen van snoek terwijl dit niet was toegestaan, en het vissen zonder de juiste VISpas. De VISpas van deze visser is ingenomen en het lidmaatschap van Sportvisserij Nederland is ook beëindigd, waardoor het voor de persoon in kwestie onmogelijk is geworden om een nieuwe VISpas aan te vragen.
VISSEN IN PLASTIC ZAK
Ook zijn meerdere personen bestraft omdat zij werden betrapt op het vissen met levend aas. In de meeste gevallen is hun VISpas voor langere tijd – tot acht maanden – ingetrokken. De Tuchtcommissie heeft ook verschillende sportvissers bestraft voor het onrechtmatig meenemen van vis of het op onheuse wijze bewaren van vis. Zo kwam er een aantal zaken voorbij waarin vissen levend in een plastic zak werden bewaard. De Tuchtcommissie is streng indien sportvissers de gevangen vissen slecht behandelen. Afhankelijk van de ernst van de overtreding varieerden de straffen van geldboetes tot de intrekking van de VISpas voor meerdere maanden.

INTIMIDEREND GEDRAG
Sportvissers die andere mensen onheus bejegenden konden ook rekenen op een forse strafmaatregel. Zo was er in het oosten van het land een sportvisser die desgevraagd weigerde om een wedstrijdparcours te verlaten. Daarbij gedroeg deze persoon zich intimiderend en gooide hij met spullen naar controleurs van de lokale hengelsportvereniging. Deze sportvisser is voor langere tijd zijn VISpas kwijt.

KRITISCHE BLIK
Het is ten slotte goed om op te merken dat de Tuchtcommissie kritisch kijkt naar de zaken die haar worden voorgelegd. Zo zijn er op de zittingen in 2024 ook gevallen voorbijgekomen waar de (lokale) regels onduidelijk waren of het bewijs onvoldoende was om tot een veroordeling te komen. In deze zaken werden de betrokkenen vrijgesproken. Dit benadrukt het belang van duidelijke regelgeving inzake het uitgeven van schriftelijke toestemmingen door hengelsportverenigingen.

uitspraken tuchtcommissie

TUCHTRECHTSPRAAK
Het tuchtrechtsysteem is opgezet door Sportvisserij Nederland om op te kunnen treden tegen ernstige misstanden aan de waterkant. Binnen dit systeem is een belangrijke rol weggelegd voor de Tuchtcommissie, de Commissie van Beroep en de Aanklager. Hun taken en bevoegdheden zijn geregeld in het Tuchtreglement Sportvisserij Nederland. Hierin zijn ook de tuchtrechtelijke procedures weergegeven en staat een overzicht van strafbare gedragingen en de bijbehorende strafmaten. Kijk voor meer informatie op sportvisserijnederland.nl onder het tabblad Organisatie.

In hoger beroep bevestigde de Raad van State de uitspraak van de rechtbank. Ook de Natuurbeschermingswetvergunning bleef niet in stand. De Raad van State oordeelde dat onvoldoende rekening was gehouden met bescherming van kwetsbare vissoorten zoals de zalm.

NIEUWE AANVRAAG
Na deze twee overwinningen leek de komst van een WKC bij Borgharen van de baan, maar niets bleek minder waar. Enkele jaren later deden initiatiefnemers een nieuwe aanvraag voor een watervergunning. Nu voor een kleiner model centrale met slechts één Kaplanturbine en meerdere visgeleidingssystemen in het ontwerp. Dit laatste was noodzakelijk aangezien nieuw beleid voorschreef dat de sterfte van schieraal en zalm- en zeeforel smolts bij WKC’s maximaal 0,1% mocht zijn. Desondanks verleende Rijkswaterstaat in 2015 opnieuw een watervergunning. Sportvisserij Nederland, Sportvisserij Limburg, Visstandverbetering Maas en VBC Roerdal gingen in beroep bij de rechtbank Midden-Nederland te Utrecht. Wederom werd advies ingewonnen bij STAB, waarna de rechtbank besloot om de verleende vergunning opnieuw te vernietigen: zij was er niet van overtuigd dat de sterftenorm niet zou worden overschreden. Zowel de initiatiefnemers als Rijkswaterstaat gingen tegen deze uitspraak in hoger beroep. Ondanks het deskundigenadvies besloot de Raad van State in 2017 om de deze hoger beroepen gegrond te verklaren. De voornaamste reden was dat de rechtbank van een onrealistisch worst-case scenario zou zijn uitgegaan.

LAATSTE HORDE
Met de benodigde watervergunning op zak werd in 2019 een aanvraag gedaan voor de Natuurbeschermingswetvergunning. Die werd in 2021 verleend door de provincie Limburg. Daarmee leek de deur open te staan voor de komst van een WKC bij Borgharen, waarop de tegenstanders weer de gang naar de rechter maakten. Mede namens Natuurmonumenten, het Wereld Natuurfonds en Sportvisserij Limburg heeft Sportvisserij Nederland eerst een zienswijze ingediend en later beroep ingesteld bij de rechtbank Limburg. Vanwege de complexiteit van de materie en de drukte bij de bestuursrechter werd een zitting gepland voor mei 2025. Deze gang naar de rechtbank lijkt nu overbodig te zijn doordat de initiatiefnemers de vergunningsaanvraag hebben ingetrokken. Dat zou een belangrijke overwinning zijn voor de visstand in de Maas en haar zijrivieren. Waterkracht draagt in Nederland bijzonder weinig bij aan de energievoorziening, maar veroorzaakt wel veel vissterfte.

WKC BORGHAREN DEFINITIEF VAN DE BAAN?

Vermoedelijk zijn tienduizenden vissenlevens gered door het uitblijven van een nieuwe waterkrachtcentrale bij Borgharen.

Het heeft er alle schijn van dat de beoogde waterkrachtcentrale bij Borgharen er niet gaat komen. Dit volgt uit een brief van initiatiefnemer WKC Borgharen B.V. waarin die aangeeft geen vertrouwen meer te hebben in de levensvatbaarheid van het project. Dit zou een belangrijke laatste stap kunnen zijn in een langdurig juridisch steekspel.

Als redenen voor het vermoedelijke afblazen van de bouw van de waterkrachtcentrale (WKC) bij Borgharen worden de duur van de gerechtelijke procedures genoemd en de vraag óf en wanneer de verleende vergunning definitief zou worden. Verder zijn de financiële randvoorwaarden verslechterd door een verlopen subsidie, gestegen bouwkosten en onzekerheid over de toekomstige energieprijzen. De verwachting is dat deze brief ertoe leidt dat de lopende procedure bij de rechtbank Roermond kan worden gestaakt. Een en ander is nog wel afhankelijk van de verlener van de betreffende vergunning: de provincie Limburg

LANGE VOORGESCHIEDENIS
Al jaren woedt er een juridische strijd tussen de initiatiefnemers voor een WKC en een brede coalitie van tegenstanders – waaronder Sportvisserij Nederland. Die strijd startte in 2004, toen het eerste initiatief voor een waterkrachtcentrale in de stuw bij Borgharen werd gelanceerd. Destijds was het plan om een relatief grote centrale met vijf Kaplanturbines te bouwen. Rijkswaterstaat weigerde aanvankelijk echter om een vergunning te verlenen, omdat er ernstige twijfels waren over de visvriendelijkheid van de centrale. Het licht gewijzigde voorstel dat in 2010 werd ingediend door de initiatiefnemers kreeg wel groen licht. Ondanks kritische zienswijzen van de Waalse overheid, Sportvisserij Nederland, Sportvisserij Limburg en Visstandverbetering Maas werden de benodigde vergunningen verleend door Rijkswaterstaat (watervergunning) en de provincie Limburg (Natuurbeschermingswetvergunning).

JURIDISCHE PROCEDURES
Tegen beide vergunningen werd beroep ingesteld door zowel de initiatiefnemers als de tegenstanders van de WKC. De initiatiefnemers meenden dat de voorwaarden in de vergunning te streng waren, de tegenstanders waren (en zijn) van mening dat er helemaal geen plaats is voor nog een WKC in de Maas. Na advies te hebben ingewonnen bij de Stichting Advisering Bestuursrechtspraak (STAB) – vanwege de complexiteit van de zaak – oordeelde de rechtbank Maastricht dat de watervergunning ten onrechte was verleend. De bestaande centrales in de Maas zorgden immers voor zoveel sterfte dat er ecologisch geen ruimte was voor nog een centrale.

Het Samen VISsen-programma verbindt mensen met de natuur en met elkaar.

recordjaar samen vissen

BLIK OP DE TOEKOMST
Na een succesvol 2024 is het doel om in 2025 nog meer zorgcentra te betrekken bij Samen VISsen, zodat nóg meer mensen van deze uitjes kunnen genieten. Daarbij is de hulp van vrijwilligers onontbeerlijk. Zo organiseren en coördineren de Samen VISsen-coaches de visuitjes namens de lokale vereniging en helpen andere vrijwilligers bij het vissen tijdens het uitje. Lijkt het jou leuk om een steentje bij te dragen? Ga dan naar samenvissen.nl voor meer informatie.

Het Samen VISsen-project vestigde afgelopen jaar een record: in 2024 namen vrijwilligers van hengelsportverenigingen door het hele land verspreid over 235 visuitjes maar liefst 1.804 bewoners van zorgcentra mee uit vissen. Dat zijn mooie cijfers, maar het is nog mooier om te weten dat de impact van deze vistrips vele malen groter is dan enkel de aantallen.

Samen VISsen begon in 2021 met 64 visuitjes en dit programma groeide daarna razendsnel (171 uitjes in 2022, 204 uitjes in 2023). Afgelopen jaar was met recht een recordseizoen en een indrukwekkend aantal van 1.804 deelnemers. De veertig Samen VISsen-coaches en honderden vrijwilligers van hengelsportverenigingen door het hele land zijn de drijvende kracht achter dit succes in 2024. Dit zijn cijfers om trots op te zijn, maar het is nog mooier om te zien wat Samen VISsen de deelnemers brengt. Die geven aan zich na een visuitje energieker te voelen en het sociale contact bijzonder te waarderen. Voor zowel deelnemers als vrijwilligers is Samen VISsen een lichtpuntje en een activiteit waar iedereen telkens weer naar uitkijkt.

BOOST WELZIJN
Het Samen VISsen-programma biedt mensen die dat niet meer zelfstandig kunnen – zoals ouderen en zorgbehoevenden – de gelegenheid om opnieuw te genieten van alles wat sportvissen te bieden heeft. Zo kan een oude hobby weer nieuw leven in worden geblazen. Maar voor veel deelnemers is het veel meer dan dat. Het is een unieke kans om weer buiten te komen en de dagelijkse sleur even te doorbreken. Een frisse neus halen, ontspannen aan de waterkant en genieten van een vertrouwde activiteit brengt niet alleen rust, maar versterkt ook het mentale welzijn. Bovendien biedt het vrijwilligers de gelegenheid om écht contact te maken met deelnemers en samen verhalen uit te wisselen.

CHEQUE stiCHTING 
POLITIEVETERAAN

Sportvisserij Nederland heeft een cheque ter waarde van € 2.000,- uitgereikt aan de Stichting Politieveteraan. Dit om de hengelsport als onderdeel van het programma revitaliseren in de natuur te ondersteunen, nu en in de toekomst.

De uitreiking van de cheque vond eind november plaats op het congres van de Stichting Politieveteraan te Maarsbergen. Deze stichting zet zich in voor politiemensen die tijdens hun werk een mentale blessure hebben opgelopen. Zo is het programma revitaliseren in de natuur (met onder meer de activiteit ‘vissen en vogelen’) speciaal voor deze groep ontwikkeld. De meer dan 120 deelnemers aan het congres spraken over hoe de natuur kan bijdragen aan het herstel van het welzijn van mensen met mentale blessures. Ook gaven diverse sprekers presentaties, waaronder VIS TV-presentator Marco Kraal. Onder de noemer ‘Verbinden via een dunne lijn’ vertelde hij over de positieve effecten die het sportvissen heeft op mentale klachten, daarbij tevens puttend uit de inspirerende dag die hij onlangs samen met Stichting Politieveteraan op het water heeft doorgebracht.

We hebben hem snel gemeten (67 cm), vlug een foto gemaakt en daarna voorzichtig weer vrijgelaten.” Deze zeeforel – te herkennen aan de
bovenkaak die tot voorbij het oog loopt en de vele stippen onder de zijlijn – was de enige vis die Steffen en Simon tijdens de wedstrijd wisten te vangen, maar ze waren er wat blij mee: “Dit was een absolute droomvis!”

Bij de roofviswedstrijd van Hengelsport Hennie Kruidenier die eind november plaatsvond deed een van de 64 deelnemende teams een wel heel bijzondere vangst. Het Duitse koppel Steffen Witte en Simon Kleine-Huster (Team Fisherino) ving op Het Twentekanaal een zeeforel van formaat!

Het was op 24 november lange tijd bikkelen geblazen voor Steffen en Simon. Na ruim drie uur vissen zonder enig teken van leven was het pas tegen het middaguur raak – en hoe. “In de Zijtak naar Almelo van het Twentekanaal, kreeg Simon dan eindelijk een aanbeet”, vertelt Steffen. “Dit op een 5” softbait met een slank, geribbeld lichaam, een subtiele schoepstaart en een aantrekkelijke knoflookaroma. De lichte hengel ging direct goed krom de slip van de 2500 spinmolen gierde het uit.” Toen de vis voor het eerst naar boven kwam, konden ze hun ogen nauwelijks geloven. Simon: “Een zalm? Een zeeforel? De vis bleef lange tijd lijn nemen, maar na een paar spannende momenten konden we de vis veilig landen.

OP WEG NAAR SAMEN ÉÉN:
WAARDEVOLLE INPUT REGIOAVONDEN

De georganiseerde hengelsport bevindt zich in een transitietraject waarbij de zeven hengelsportfederaties en Sportvisserij Nederland samensmelten tot één nieuwe sportvisserijorganisatie. Eind vorig jaar zijn tijdens twaalf regioavonden de eerste contouren hiervan gepresenteerd aan de besturen van hengelsportverenigingen in het hele land. Daarbij is ook waardevolle feedback verzameld om te komen tot een gedegen voorstel voor de inrichting van de nieuwe organisatie.

Bij de regioavonden is onder meer gesproken over de structuur van de nieuwe organisatie, waarbij de algemene ledenvergaderingen van de federaties en Sportvisserij Nederland mogelijk zullen plaatsmaken voor een Ledenraad die bestaat uit zo’n 25 afgevaardigden uit verschillende regio’s van Nederland. Ook is het voorstel besproken voor de financiële stappen die zullen worden genomen bij de eenwording. Daarnaast is geïnventariseerd hoe hengelsportverenigingen denken over het inbrengen van water en de digitale VISpas. Alle vragen en opmerkingen die tijdens deze avonden de revue passeerden zijn genoteerd en worden meegenomen in de verdere uitwerking van de plannen.

VOORTVAREND AAN DE SLAG
Daarmee wordt voortvarend aan de slag gegaan door de achttien verschillende werkgroepen, want op 1 januari 2026 moet de nieuwe organisatie het daglicht zien. Om die ambitie van de hengelsportfederaties en Sportvisserij Nederland te kunnen realiseren is er dit jaar dus nog veel werk te verzetten. De verwachting is dat het uitgewerkte plan voor de nieuwe organisatie in maart kan worden gepresenteerd aan de hengelsportverenigingen. Vervolgens zal het definitieve plan in mei tijdens de algemene ledenvergaderingen van de betrokken organisaties ter stemming worden gebracht – dit is een cruciale stap in het proces. De federaties en Sportvisserij Nederland zien de meerwaarde én de noodzaak in van deze eenwording. Samen maken we de sportvisserij sterker, servicegerichter en toekomstbestendig, zodat we ook op de lange termijn kunnen blijven genieten van de hengelsport.

Ulysse: “Als kind en tiener bracht ik vele uren vissend door aan de waterkant. Toch stopte ik rond mijn veertiende en raakte ik jarenlang geen hengel aan. Totdat mijn collega Gijs op het werk vertelde over zijn visavonturen uit het verleden en de wens om ooit weer eens een mooie snoek te vangen. Toen ontstond bij mij het idee om weer te gaan vissen. Ik kocht de VISpas en schafte voor Gijs de MeeVIStoestemming aan. Die eerste dag als ‘herintreders’ – en rookies – leverden op een klein baarsje en een vlak voor de kant geloste snoek geen bijzonder succes op, maar het visplezier was duidelijk groter dan de teleurstelling over de vangst.

Gijs was zelfs zo enthousiast dat hij diezelfde avond ook een VISpas aanschafte. Bij de volgende sessie ving hij in een klein polderwatertje een prachtige snoek, maar in de hectiek van de vangst en het stuntelen met het toepassen van de kieuwgreep vergaten we in alle opwinding om een foto te maken. Bij de volgende sessie waren we wel scherp en kon ik op de foto met een snoek – niet groot, maar wel prachtig gekleurd. Ik was dolblij: mijn eerste snoek in jaren! Sindsdien proberen Gijs en ik elk weekend te gaan vissen. Dat is met ons werk niet altijd gemakkelijk, maar we maken er tijd voor. Het vissen brengt ons niet alleen plezier, maar ook ontspanning en rust in de natuur. Dát maakt sportvissen zo leuk!”

MEEVISTOESTEMMING
De MeeVIStoestemming is een schriftelijke toestemming voor één persoon om één dag gratis mee te mogen vissen met een VISpashouder in een water uit de Gezamenlijke Lijst van Nederlandse VISwateren. Je kunt maximaal drie keer per jaar de MeeVIStoestemming bestellen (voor drie verschillende personen). Kijk voor meer informatie en het aanvragen op www.meevistoestemming.nl.

Ulysse Vos (29) en zijn vismaat Gijs Blaas (24) zijn de winnaars van een visreis voor twee personen ter waarde van € 5.000,-. Die wonnen ze nadat Ulysse in 2024 de MeeVIStoestemming aanvroeg voor Gijs en zo automatisch deelnam aan de actie die Sportvisserij Nederland in samenwerking met Visreis.nl op touw zette.

Iedere VISpashouder die tot en met eind oktober vorig jaar gebruikmaakte van de MeeVIStoestemming – waarmee je een introducé gratis een dag mee uit vissen kunt nemen – maakte automatisch kans op een geheel verzorgde visreis. Van de 24.000 mensen die in 2024 deze toestemming aanvroegen (een stijging van 30% ten opzichte van 2023) werden er tijdens de actieperiode tien willekeurig geselecteerd die meedongen naar de hoofdprijs. Uit dit tiental werd het verhaal van Ulysse en Gijs verkozen tot winnaar, wat betekent dat zij in overleg met Visreis.nl een visreis ter waarde van € 5.000,- mogen samenstellen. Hieronder lees je in het kort het verhaal over hun snoekavonturen: