MELDING MAKEN

Is er iets vervelends gebeurd op de hengelsportvereniging of tijdens het vissen? Of iets wat niet hoort? Praat erover met iemand. Dat kan altijd. Niet alleen voor jezelf, maar ook om te zorgen dat het niet nog een keer gebeurt. Voor meer informatie en over het maken van een melding ga naar: www.sportvisserijnederland.nl/over-ons/meldingen-en-klachten/

Patricia Koelen is manager bij Sportvisserij Limburg en vanaf 2018 als Vertrouwenscontactpersoon betrokken bij het meldpunt voor sociale veiligheid binnen de hengelsport. Vanaf dit jaar is ze daar Casemanager Veilige Sport. Koelen: “Veiligheid begint bij beschikbaar zijn.”

Iedereen die een melding wil doen over ongewenst gedrag binnen de hengelsport kan terecht bij Patricia en haar collega’s van het meldpunt. “We zijn opgeleid om incidenten te begeleiden en hebben specifieke processen voor verschillende situaties, zodat we elk type melding kunnen ondersteunen. We luisteren, registreren de melding en adviseren waar de melder naartoe kan – of dat nu het bestuur is, het Centrum Veilige Sport, de tuchtcommissie of in sommige gevallen zelfs de politie.” De meldingen zijn divers: van pesterijen binnen hengelsportverenigingen en uitsluiting van leden bij besluitvorming, tot ongewenst fysiek contact of een gebrek aan inclusie voor vissers met een beperking.

ZICHTBAARHEID
Jaarlijks ontvangen de casemanagers in totaal ongeveer vijftien meldingen. “Dat lijkt niet veel, maar ik vraag me af of dit komt doordat er relatief weinig gebeurt, of omdat veel mensen niet weten dat ze bij ons terecht kunnen. Ik vermoed het laatste.” Mensen in de hengelsport kennen het meldpunt niet of weten niet hoe ze dit kunnen bereiken. “Daarom is het zo belangrijk dat verenigingen dit actief onder de aandacht brengen. Denk aan een bericht op de website en hun Facebookpagina, een stukje in de nieuwsbrief en een poster in het clubhuis. Hoe vaker je laat zien dat er een plek is waar meldingen veilig kunnen worden gedaan, hoe groter de kans dat mensen zich melden wanneer dat nodig is.”

PASSENDE WEG
Volgens Patricia begint een veilige sportomgeving bij preventie. “We stimuleren verenigingen om een eigen vertrouwenscontactpersoon aan te stellen. Daarnaast blijven ook het Centrum Veilige Sport Nederland en Meldpunt Veilige en eerlijke Sportvisserij van de hengelsportfederaties en Sportvisserij Nederland belangrijk als onafhankelijke plek. Zéker als mensen zich niet prettig voelen bij iemand in de eigen vereniging. Het biedt een alternatief en zorgt ervoor dat iedereen – jong of oud, lid of vrijwilliger – een passende weg kan vinden om ongewenst gedrag bespreekbaar te maken. Daarbij is het goed om te bedenken dat wat voor de één normaal is, voor de ander kwetsend of onveilig kan zijn. Daarom moet er ruimte zijn om dit te bespreken.”

ROL VOOR DERDEN
Wat veel mensen niet weten, is dat ook derden een melding kunnen doen. Dat kan een ouder zijn die merkt dat zijn kind wordt buitengesloten, of een vrijwilliger die ziet dat iemand ongepast wordt behandeld. Melding maken als derde is volgens Patricia ontzettend belangrijk. “Het helpt om gedrag dat anderen misschien niet durven aan te kaarten tóch bespreekbaar te maken. Zo draag je actief bij aan een veiliger sportklimaat. Veiligheid is namelijk niet iets dat alleen op het bordje van het bestuur of het meldpunt ligt. Het is iets waar we allemaal samen verantwoordelijk voor zijn. Omkijken naar elkaar is iets waar een sterke preventieve werking vanuit gaat.”

OPROEP VERENIGINGEN
Patricia heeft een duidelijke boodschap voor alle hengelsportverenigingen: “Maak sociale veiligheid bespreekbaar. Wacht niet totdat het misgaat. Zorg dat gedragsregels zichtbaar zijn, wijs een vertrouwenscontactpersoon aan en gebruik het Meldpunt veilige en eerlijke Sportvisserij als vangnet.” Toch ziet ze dat veel verenigingen nog huiverig zijn. “In gesprekken merk ik vaak dat bestuurders denken: ‘Bij ons gebeurt dat niet’. Maar veiligheid is geen aanname – je moet het borgen én bespreekbaar maken. Aandacht voor veiligheid hoort er bij, net als een deugdelijke ledenadministratie of goede wedstrijdorganisatie. Het is geen extraatje, maar een basisvoorwaarde.”

Hengelsportverenigingen zijn niet in overtreding bij het gebruik van lood tijdens viswedstrijden. Deze uitspraak deed de Raad van State onlangs in een zaak die was aangespannen door de Stichting Gezond Water. Juristen van Sportvisserij Nederland hebben in deze rechtszaak meerdere hengelsportverenigingen succesvol bijgestaan.

Stichting Gezond Water vroeg verschillende waterschappen om in te grijpen tegen hengelsportverenigingen. Dit omdat deze volgens de stichting bijdragen aan vervuiling van het water door het gebruik van vislood tijdens wedstrijden toe te staan. Daarbij werd verwezen naar de Waterwet, die stelt dat je zonder vergunning geen schadelijke stoffen in het water mag brengen. Omdat sportvissers soms onverhoopt lood verliezen vond de stichting dat dit onder die regels viel. Hengelsportverenigingen zouden medeverantwoordelijk zijn, aangezien zij het gebruik van lood niet hadden verboden in hun wedstrijdreglementen. Toen de waterbeheerders weigerden om hier tegen op te treden, besloot Stichting Gezond Water een juridische procedure te starten.

GEEN OVERTREDING
Door lagere rechtbanken waren meerdere, voor de sportvisserij soms ongunstige uitspraken gedaan. Hierdoor zouden verenigingen in de problemen kunnen komen door viswedstrijden waarbij lood wordt gebruikt. In hoger beroep heeft Sportvisserij Nederland betoogd dat het gebruik van vislood zonder vergunning op zichzelf geen overtreding is van de Waterwet, maar dat dit afhankelijk is van de vraag of de sportvisser daadwerkelijk lood verliest. Bovendien zijn verenigingen niet verantwoordelijk voor het handelen van individuele sportvissers. De Raad van State heeft dit standpunt bevestigd. Zij oordeelt dat het gebruik van lood bij het vissen niet automatisch vergunningplichtig is. Alleen wanneer het vrijwel zeker is dat een sportvisser lood zal verliezen en dit in het water achterblijft, was onder de Waterwet een vergunning vereist. De Raad stelt tevens expliciet dat hengelsportverenigingen niet verantwoordelijk zijn voor het loodgebruik van individuele sportvissers tijdens wedstrijden en dus niet in overtreding zijn.

EUROPESE REGELGEVING
Hoewel de vergunningplicht inmiddels is komen te vervallen door de invoering van de Omgevingswet, is deze uitspraak toch van grote waarde. Die biedt juridische duidelijkheid en voorkomt onterechte aansprakelijkheid voor verenigingen. Sportvisserij Nederland is blij met deze uitspraak, maar neemt ook haar verantwoordelijkheid voor natuur en milieu. Wij streven naar een loodvrije sportvisserij en pleiten daarbij voor redelijke Europese regelgeving die geleidelijk wordt ingevoerd – in plaats van lokale of versnipperde regelgeving. Een gecoördineerde Europese aanpak zorgt voor gelijke spelregels voor sportvissers in alle lidstaten, voorkomt verwarring en ongelijkheid, en maakt handhaving eenvoudiger en consistenter. Bovendien biedt een gezamenlijke Europese deadline voor het uitfaseren van lood duidelijkheid aan producenten en sportvissers, en stimuleert het de ontwikkeling van veilige en betaalbare alternatieven.

In september start het nieuwe seizoen van de Keuringsdienst van waarde. In dit tv-programma duiken de verslaggevers van de Keuringsdienst in de wondere wereld van ons voedsel en zoeken ze uit of bepaalde claims wel kloppen. De zeebaars staat centraal in een van de afleveringen die dit najaar op NPO1 worden uitgezonden.

De zeebaars is een bijzonder populaire sportvis. Maar liefst 75% van alle zeevissers gaat eropuit om te proberen een zeebaars te vangen. Ook vanuit culinair perspectief is de interesse in deze vissoort in Nederland groeiende. Dat was reden voor het consumententelevisieprogramma ‘Keuringsdienst van waarde’ om aandacht te besteden aan de zeebaars. Daarom stapte de crew van de Keuringsdienst aan boord van de Zeearend III van schipper John Luchies. Ze werden daarbij vergezeld door John’s vismaat Bart en Sportvisserij Nederland medewerkers Willem en David. Die hielpen presentator Ersin aan een wilde zeebaars en gaven antwoord op een aantal prangende vragen. Want hoe zie je nu eigenlijk het verschil tussen een wilde zeebaars en een gekweekte zeebaars? En hoe zit het met de illegale handel? In de uitzending die dit najaar op de buis komt volgen de antwoorden.

KEURINGSDIENST
VAN WAARDE

Vorig jaar installeerde Sportvisserij Nederland het Tuchtreglement. Dit om sportvissers die zich aan de waterkant ernstig misdragen te kunnen bestraffen. In de eerste helft van dit jaar heeft de Tuchtcommissie zich gebogen over meerdere dossiers. De zaken variëren van ernstige visstroperij tot herhaaldelijke overtredingen van gedragsregels aan de waterkant. In dit artikel lichten we hier een aantal nader toe.

Een van de meest opvallende zaken betrof twee sportvissers in Flevoland. Zij hadden meerdere karpers in hun bezit, die bovendien onder erbarmelijke omstandigheden werden bewaard. Daarnaast visten zij met meer hengels dan is toegestaan en lieten zij hun stek in vervuilde staat achter. Aangezien meerdere waarschuwingen van controleurs geen effect hadden, werd de zaak voorgelegd aan de Tuchtcommissie. Die oordeelde dat het gedrag ernstig in strijd is met de normen van verantwoord sportvissen en zij zich schuldig hebben gemaakt aan visstroperij in groepsverband. Daarom adviseerde de Tuchtcommissie het bestuur van Sportvisserij Nederland om het lidmaatschap van beide sportvissers te beëindigen – de zaak is nog in behandeling, maar in de regel volgt het bestuur het advies van de Tuchtcommissie op.

PARTYTENT
Elders in het land speelde ook een noemenswaardige zaak. Daar werd een sportvisser herhaaldelijk aangesproken vanwege het opzetten van een volledige partytent langs de visvijver. Dit was in strijd met de ter plaatse geldende regels. Ondanks herhaalde waarschuwingen door controleurs van de lokale hengelsportvereniging bleef de man volharden in zijn gedrag. Uiteindelijk leidde dit tot een tijdelijke intrekking van zijn VISpas, waardoor hij gedurende drie maanden niet was gerechtigd om te vissen.

GESLOTEN TIJD
Daarnaast constateerde de Tuchtcommissie meerdere overtredingen tijdens de gesloten tijd. Sportvissers die desondanks bleven vissen met kunstaas of dode aasvis – en zelfs snoekbaars in bezit hadden – kregen eveneens te maken met strafmaatregelen. In deze gevallen werd de VISpas van de overtreders voor een aantal maanden ingetrokken.

Met nog een kwartaal in het verschiet is nu al duidelijk dat in 2025 een recordaantal leden bij een hengelsportvereniging is aangesloten. Halverwege augustus zijn we de 715.000 al gepasseerd en de prognose is dat we aan het eind van dit jaar op 740.000 VISpashouders uitkomen. 

De afgelopen jaren is het ledental steevast gestegen. In 2020 was er een grote groei vanwege corona en de daarmee samenhangende toename in buitensportactiviteiten. In de daarop volgende jaren (2022, 2023 en 2024) zagen we vooral een groei van Duitse leden. Dit jaar zien we ook een toename van het aantal Nederlandse sportvissers en is de verwachting dat we een groei kunnen noteren van tussen de 25.000 en 35.000 leden. Waar de teller in 2024 op 708.446 bleef steken, zal die in 2025 vermoedelijk op ongeveer 740.000 bij een hengelsportvereniging aangesloten sportvissers eindigen.

POPULAIR BIJ JEUGD
Bijzonder verheugend is dat er bij de jeugd tot 14 jaar een relatief nog sterkere groei valt te melden. Zo zijn er eind augustus al meer JeugdVISpassen aangevraagd dan in het record- en coronajaar 2020, waarin 43.484 JeugdVISpassen werden uitgegeven. Dit betekent dat we in twee jaar tijd een groei van tegen de 20% realiseren bij de jeugd. Dit wordt nog versterkt door bijna een verdubbeling van het aantal jeugdvergunningen dat hengelsportverenigingen verstrekken aan jongeren (nu 8.044 tegenover 4.330 op hetzelfde moment in 2024).