Weren
kleren
smeren
ZONVENANT CAMPAGNE
Bij wedstrijden en evenementen zoals de ZomerVISkaravaan plaatst Sportvisserij Nederland dispensers met zonnebrandcrème.
Een hoofddeksel is ’s zomers essentieel tegen verbranding én tegen het oplopen van een zonnesteek.
foto: M. Wintzen/Huidfonds
Voorbeeld van een melanoom. Heb je een verdacht plekje maar weet je niet zeker wat het is? Ga bij twijfel altijd naar de huisarts!
RISKANTE VERKOELING
Sportvissers lopen volgens Terra extra kans op huidkanker omdat ze juist ook in de zomer vaak langdurig buiten zijn. “Hun huid krijgt dus per definitie bovengemiddeld veel zon te verduren.” De welbekende verkoeling aan en op het water is volgens Terra extra riskant. “Hoe lekker die bries ook kan zijn, hij doet niets af aan de UV-straling die je huid te verwerken krijgt. Sterker nog: die verkoeling maakt vaak dat mensen het risico op verbranden compleet vergeten.” Ook de reflectie van zonlicht via het water is een gevaar volgens Terra. “Onderzoek leert dat water 20% van de UV-straling weerkaatst. Een parasol, hoed of pet helpt dus zeker, maar neemt de kans op verbranding niet compleet weg. De waterkant waar sportvissers zo graag aan vertoeven, is dus op diverse manieren verraderlijk – zeker bij veel zon.”
‘BEWUSTWORDING CRUCIAAL’
Terra is dan ook blij dat Sportvisserij Nederland zich onlangs samen met tientallen andere organisaties achter het Zonvenant schaarde. Het doel van deze landelijke ‘campagne’ – met als motto: ‘weren, kleren, smeren’ – is om iedereen te doen inzien dat bescherming tegen de zon een dagelijkse gewoonte zou moeten zijn. Terra: “Preventie kost tijd, maar we zien gelukkig dat het maatschappelijk bewustzijn van dit probleem langzaam toeneemt. Het herhalen van de boodschap en acties zoals het plaatsen van ‘smeerpalen’ (dispensers met zonnebrandcrème, red.) dragen daar aan bij. En we moeten handelingsperspectief blijven bieden met praktische tips (zie kaders pag. 56). Ik vertrouw erop dat ook sportvissers zichzelf de komende jaren steeds consequenter en effectiever tegen de zon gaan beschermen.”
GEVAARLIJKSTE VORM
Terra vindt onder meer de stijging van het aantal jongere én oudere mensen met een melanoom – een agressieve tumorsoort die ontstaat in de pigmentcellen in de opperhuid en relatief snel uitzaait – alarmerend. “Bij tijdig ingrijpen is deze gevaarlijkste vorm van huidkanker weliswaar niet snel dodelijk, maar bij een laat gestelde diagnose kan de indirecte schade fors zijn”, licht hij toe. “Zeker als ‘buitenmens’ is het dus extra belangrijk dat je regelmatig goed je huid controleert. Vind je een verdacht plekje of een moedervlek die verandert, ga dan altijd naar je huisarts zodat hij of zij uitsluitsel kan geven. Ben je er vroeg bij met een melanoom, dan is de genezingskans gelukkig bijna 100 procent.”
>> KLEREN
Kleding beschermt altijd wel iets tegen blootstelling aan de zon, maar niet alle kleding houdt even goed UV-straling tegen. Juist die eigenschap maakt het verschil tegen verbranden. Speciale UV-werende kleding is gelukkig steeds breder beschikbaar, beter van kwaliteit en bovendien ook betaalbaarder geworden.
Draag ’s zomers altijd een pet of hoed (ook tegen een zonnesteek). Zeker voor kalende mannen is een hoofddeksel een absolute must. Smeer voor de zekerheid ook altijd je hoofd in met zonnebrandcrème.
Een extra wapen in de strijd tegen het verbranden van je gezicht en nek is een colletje (ook wel ‘buff’ genoemd, zie de afbeelding hierboven). Let op: kies ook hier voor een UV-werende stof.
Een zonnebril met UV-bescherming helpt niet alleen tegen verblinding door reflectie van het water, maar beschermt je ogen ook tegen schadelijke straling.
>> WEREN
Tussen 12.00 uur en 15.00 uur is de zon op zijn sterkst. Ben je op dit dagdeel buiten, zoek dan liefst de schaduw op of máák schaduw met een parasol of zonnedoek.
Beperk je visserij zoveel mogelijk tot de (vroege) ochtend of avonduren – in de zomer zijn dit meestal juist ook verreweg de beste momenten om te gaan vissen!
Wees je ervan bewust dat de eerste lentezon gevaarlijk is. Een bleke winterhuid verbrandt extra snel omdat die weer opnieuw pigment moet aanmaken. Ook de relatief lage temperaturen in het voorjaar kunnen misleidend zijn.
Zoek goed uit wat voor huidtype je hebt. Een bleke, rossige huid bevat bijvoorbeeld standaard weinig pigment en heeft dus extra bescherming nodig.
>> SMEREN
Smeer met een zonnebrandcrème die zowel UV-A- als UV-B-bescherming geeft. UV-A-straling veroorzaakt vooral huidveroudering, UV-B-straling leidt tot DNA-schade in je huid. Beide typen straling zijn dus schadelijk. De meeste crèmes voldoen hier tegenwoordig aan.
Gebruik alleen crèmes van minimaal SPF (‘factor’) 30 en smeer je op tijd in, liefst een half uur voordat je de zon in gaat. Herhaal het insmeren om de twee tot drie uur. Door zweten, het aan- en uittrekken van kleding, maar ook uit zichzelf neemt de werking van elke crème langzaam af.
Laat je niet misleiden door claims die gemak suggereren, bijvoorbeeld dat je een crème maar één keer hoeft aan te brengen. ‘Waterproof’ betekent dat je na een duik in het water nog maar voor 50% (en dus onvoldoende) beschermd bent. Ook zo’n crème moet je dus regelmatig blijven smeren om beschermd te blijven.
Smeer jezelf altijd ruim in op alle plekken waar je kunt verbranden – dus ook je oren, neus, de haargrens in je nek en je kalende schedel.
Laat je rug en schouders als het even kan door iemand anders insmeren. Onderzoek met fluorescerende gels laat zien dat dit zelden helemaal goed gaat als je het zelf probeert te doen.
Gebruik een lippenbalsem tegen het verbranden van je lippen.
>> EXPERT-TIPS TEGEN VERBRANDEN
In lijn met het motto ‘Weren, kleren en smeren’ van het Zonvenant heeft Terra een hele reeks expert-tips tegen verbranding – waarvan sommige specifiek met het oog op de extra risico’s aan en op het water. Je vindt ze in de kaders hieronder. Het centrale advies voor élke sportvisser luidt: neem het checken van de UV-index (een maat voor de zonnekracht) en het gebruik van zonnebrandcrème op in je vaste routine vóórdat je gaat vissen.
Jorrit Terra, medisch directeur bij het Isala dermatologisch centrum in Zwolle.
xxxx
“Ondanks alle voorlichtings- en bewustwordingscampagnes van de laatste jaren zien we een alsmaar stijgende lijn van patiënten met huidkanker (Carcinoma cutis), binnen alle leeftijdsgroepen”, schetst Terra de trend die hij en collega-dermatologen al lange tijd bespeuren in ons land. “We zien ook dat steeds meer mensen die eenmaal huidkanker hebben gehad, enkele jaren later opnieuw huidkanker krijgen en vaak ook op andere plekken op het lichaam. De toename zit dus niet alleen in het aantal getroffen personen, maar ook in de ‘hoeveelheid’ huidkanker en ernst ervan per individu.”
GROEIEND PROBLEEM
Dat de zon goed is voor het humeur en onder meer via de extra aanmaak van vitamine-D het immuunsysteem bevordert, erkent Terra. “Maar het lijkt soms wel of Nederlanders alleen die pluspunten willen zien en de schadelijke gevolgen van teveel blootstelling aan UV-licht bagatelliseren. Een zongebruinde huid blijkt daarnaast een hardnekkig modebeeld. Vooral jongeren gaan daardoor nog steeds veel onder de zonnebank. En dankzij onze welvaart kunnen steeds meer mensen op vakantie naar de zon. Zo blijft het probleem maar groeien. Het is veelzeggend dat huidkanker in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker is en dat we in Europa qua aantal huidkanker-patiënten een van de (twijfelachtige) koplopers zijn.”
Weren
kleren
smeren
>> EXPERT-TIPS TEGEN VERBRANDEN
In lijn met het motto ‘Weren, kleren en smeren’ van het Zonvenant heeft Terra een hele reeks expert-tips tegen verbranding – waarvan sommige specifiek met het oog op de extra risico’s aan en op het water. Je vindt ze in de kaders hieronder. Het centrale advies voor élke sportvisser luidt: neem het checken van de UV-index (een maat voor de zonnekracht) en het gebruik van zonnebrandcrème op in je vaste routine vóórdat je gaat vissen.
>> KLEREN
Kleding beschermt altijd wel iets tegen blootstelling aan de zon, maar niet alle kleding houdt even goed UV-straling tegen. Juist die eigenschap maakt het verschil tegen verbranden. Speciale UV-werende kleding is gelukkig steeds breder beschikbaar, beter van kwaliteit en bovendien ook betaalbaarder geworden.
Draag ’s zomers altijd een pet of hoed (ook tegen een zonnesteek). Zeker voor kalende mannen is een hoofddeksel een absolute must. Smeer voor de zekerheid ook altijd je hoofd in met zonnebrandcrème.
Een extra wapen in de strijd tegen het verbranden van je gezicht en nek is een colletje (ook wel ‘buff’ genoemd, zie de afbeelding hierboven). Let op: kies ook hier voor een UV-werende stof.
Een zonnebril met UV-bescherming helpt niet alleen tegen verblinding door reflectie van het water, maar beschermt je ogen ook tegen schadelijke straling.
>> WEREN
Tussen 12.00 uur en 15.00 uur is de zon op zijn sterkst. Ben je op dit dagdeel buiten, zoek dan liefst de schaduw op of máák schaduw met een parasol of zonnedoek.
Beperk je visserij zoveel mogelijk tot de (vroege) ochtend of avonduren – in de zomer zijn dit meestal juist ook verreweg de beste momenten om te gaan vissen!
Wees je ervan bewust dat de eerste lentezon gevaarlijk is. Een bleke winterhuid verbrandt extra snel omdat die weer opnieuw pigment moet aanmaken. Ook de relatief lage temperaturen in het voorjaar kunnen misleidend zijn.
Zoek goed uit wat voor huidtype je hebt. Een bleke, rossige huid bevat bijvoorbeeld standaard weinig pigment en heeft dus extra bescherming nodig.
RISKANTE VERKOELING
Sportvissers lopen volgens Terra extra kans op huidkanker omdat ze juist ook in de zomer vaak langdurig buiten zijn. “Hun huid krijgt dus per definitie bovengemiddeld veel zon te verduren.” De welbekende verkoeling aan en op het water is volgens Terra extra riskant. “Hoe lekker die bries ook kan zijn, hij doet niets af aan de UV-straling die je huid te verwerken krijgt. Sterker nog: die verkoeling maakt vaak dat mensen het risico op verbranden compleet vergeten.” Ook de reflectie van zonlicht via het water is een gevaar volgens Terra. “Onderzoek leert dat water 20% van de UV-straling weerkaatst. Een parasol, hoed of pet helpt dus zeker, maar neemt de kans op verbranding niet compleet weg. De waterkant waar sportvissers zo graag aan vertoeven, is dus op diverse manieren verraderlijk – zeker bij veel zon.”
‘BEWUSTWORDING CRUCIAAL’
Terra is dan ook blij dat Sportvisserij Nederland zich onlangs samen met tientallen andere organisaties achter het Zonvenant schaarde. Het doel van deze landelijke ‘campagne’ – met als motto: ‘weren, kleren, smeren’ – is om iedereen te doen inzien dat bescherming tegen de zon een dagelijkse gewoonte zou moeten zijn. Terra: “Preventie kost tijd, maar we zien gelukkig dat het maatschappelijk bewustzijn van dit probleem langzaam toeneemt. Het herhalen van de boodschap en acties zoals het plaatsen van ‘smeerpalen’ (dispensers met zonnebrandcrème, red.) dragen daar aan bij. En we moeten handelingsperspectief blijven bieden met praktische tips (zie kaders pag. 56). Ik vertrouw erop dat ook sportvissers zichzelf de komende jaren steeds consequenter en effectiever tegen de zon gaan beschermen.”
Bij wedstrijden en evenementen zoals de ZomerVISkaravaan plaatst Sportvisserij Nederland dispensers met zonnebrandcrème.
Een hoofddeksel is ’s zomers essentieel tegen verbranding én tegen het oplopen van een zonnesteek.
GEVAARLIJKSTE VORM
Terra vindt onder meer de stijging van het aantal jongere én oudere mensen met een melanoom – een agressieve tumorsoort die ontstaat in de pigmentcellen in de opperhuid en relatief snel uitzaait – alarmerend. “Bij tijdig ingrijpen is deze gevaarlijkste vorm van huidkanker weliswaar niet snel dodelijk, maar bij een laat gestelde diagnose kan de indirecte schade fors zijn”, licht hij toe. “Zeker als ‘buitenmens’ is het dus extra belangrijk dat je regelmatig goed je huid controleert. Vind je een verdacht plekje of een moedervlek die verandert, ga dan altijd naar je huisarts zodat hij of zij uitsluitsel kan geven. Ben je er vroeg bij met een melanoom, dan is de genezingskans gelukkig bijna 100 procent.”
foto: M. Wintzen/Huidfonds
Voorbeeld van een melanoom. Heb je een verdacht plekje maar weet je niet zeker wat het is? Ga bij twijfel altijd naar de huisarts!
>> SMEREN
Smeer met een zonnebrandcrème die zowel UV-A- als UV-B-bescherming geeft. UV-A-straling veroorzaakt vooral huidveroudering, UV-B-straling leidt tot DNA-schade in je huid. Beide typen straling zijn dus schadelijk. De meeste crèmes voldoen hier tegenwoordig aan.
Gebruik alleen crèmes van minimaal SPF (‘factor’) 30 en smeer je op tijd in, liefst een half uur voordat je de zon in gaat. Herhaal het insmeren om de twee tot drie uur. Door zweten, het aan- en uittrekken van kleding, maar ook uit zichzelf neemt de werking van elke crème langzaam af.
Laat je niet misleiden door claims die gemak suggereren, bijvoorbeeld dat je een crème maar één keer hoeft aan te brengen. ‘Waterproof’ betekent dat je na een duik in het water nog maar voor 50% (en dus onvoldoende) beschermd bent. Ook zo’n crème moet je dus regelmatig blijven smeren om beschermd te blijven.
Smeer jezelf altijd ruim in op alle plekken waar je kunt verbranden – dus ook je oren, neus, de haargrens in je nek en je kalende schedel.
Laat je rug en schouders als het even kan door iemand anders insmeren. Onderzoek met fluorescerende gels laat zien dat dit zelden helemaal goed gaat als je het zelf probeert te doen.
Gebruik een lippenbalsem tegen het verbranden van je lippen.
Jorrit Terra, medisch directeur bij het Isala dermatologisch centrum in Zwolle.
“Ondanks alle voorlichtings- en bewustwordingscampagnes van de laatste jaren zien we een alsmaar stijgende lijn van patiënten met huidkanker (Carcinoma cutis), binnen alle leeftijdsgroepen”, schetst Terra de trend die hij en collega-dermatologen al lange tijd bespeuren in ons land. “We zien ook dat steeds meer mensen die eenmaal huidkanker hebben gehad, enkele jaren later opnieuw huidkanker krijgen en vaak ook op andere plekken op het lichaam. De toename zit dus niet alleen in het aantal getroffen personen, maar ook in de ‘hoeveelheid’ huidkanker en ernst ervan per individu.”
GROEIEND PROBLEEM
Dat de zon goed is voor het humeur en onder meer via de extra aanmaak van vitamine-D het immuunsysteem bevordert, erkent Terra. “Maar het lijkt soms wel of Nederlanders alleen die pluspunten willen zien en de schadelijke gevolgen van teveel blootstelling aan UV-licht bagatelliseren. Een zongebruinde huid blijkt daarnaast een hardnekkig modebeeld. Vooral jongeren gaan daardoor nog steeds veel onder de zonnebank. En dankzij onze welvaart kunnen steeds meer mensen op vakantie naar de zon. Zo blijft het probleem maar groeien. Het is veelzeggend dat huidkanker in Nederland de meest voorkomende vorm van kanker is en dat we in Europa qua aantal huidkanker-patiënten een van de (twijfelachtige) koplopers zijn.”